Viral Hastalıklara Karşı Yemişlerin En Güçlüsü: Mürver

Mürver, Türkiye’de yaygın bulunan haliyle kara mürver, tüm dünya genelinde alternatif ve modern tıpta en geniş alanda kullanılan şifalı bitkilerden biridir. Eski Mısır’da yanık gibi cilt hasarlarını tedavi etmede kullanılırken, yerli Amerikalılar tarafından enfeksiyonları azaltma amacıyla kullanılmıştır. Avrupa’nın pek çok bölgesinde hala ev yapımı ilaçların hammaddesini oluşturmaktadır [1]. Tıbbın babası olarak kabul edilen Yunan bilim insanı Hipokrat’ın, bu bitkiyi pek çok çeşitli hastalığı tedavi edebilmesi nedeniyle “ilaç sandığı” olarak nitelendirmiştir ve günümüzde de gribal hastalıkları tedavi edebilme yeteneğiyle dikkat çekmektedir [2].

Peki Mürverin Sağlık Faydalarını Sağlayan Bu İçeriği Nelerden Oluşmaktadır?

100 gram taze meyvesinde:

  • 73 kalori enerji
  • 18,4 gram karbonhidrat
  • 1 gramdan az yağ ile protein
  • 870 mg A vitamini
  • 6-35 mg C vitamini (günlük önerilen alımın %60’ı)
  • 7 gram diyet lifi (günlük önerilen alımın %25’inden fazla)

bulunur [3].

Vücutta oksidatif stresin oluşturduğu hasarları azaltmaya yardımcı olabilecek fenolik asitler bakımından zengin bir kaynaktır [4]. Yine antioksidan özelliklere sahip flavonoller olan kuersetin, kaemferol ve isoramnetin bitkinin özellikle çiçek kısmında yoğun halde bulunmaktadır [5]. Meyveye koyu mor rengini ve antosiyaninler, iltihap önleyici etkileri olan güçlü antioksidanlardır [6]. Bu özelikleri sayesinde mürver, düşük kalorili ve antioksidanlarla dolu bir besindir.

 

Grip ve Benzeri Viral Hastalıklar (H1N1, COVID-19) ile Savaşmada Etkili

Mürverin, bağışıklık sisteminizi güçlendiren antioksidanlar ve vitaminler ile dolu içeriği;  iltihaplanmayı indirgemenin yanında, stresi azaltmaya ve kalbinizi korumaya da yardımcı olabilir. Kabızlık, eklem ve kas ağrısı, baş ağrısı, ateş, diyabet, obezite, basit cilt rahatsızlıkları gibi hastalıkları tedavi etmek için de tavsiye edilmektedir.

2019 yılının sonlarında virüs kaynaklı salgın hastalıkların artması ve özellikle 2020 yılının başından beri yayılımı yükselen ve günümüzde de yükselmeye devam eden COVID-19 salgınına karşı korunma sağlamak için kişisel olarak uygulayabileceğiniz hijyenik önlemler ve sosyal mesafenin yanı sıra, beslenme ile ruh ve beden sağlığınızı yerinde tutmanız ve bağışıklık sisteminizin zayıflamasına fırsat vermemeniz gerekmektedir. Bağışıklık sistemi, tüm vücudu patojenlerden (hastalık yapıcı etkenlerden) yani virüs, bakteri gibi etkenlerden sürekli olarak savunan bir sistemdir [7][8].

Mürver bitkisinin yüksek antioksidan içeriği, onu grip gibi bağışıklık sistemini yoran hastalıklara karşı korunmada önemli bir hale getirmektedir. Bu doğrultuda yapılan laboratuvar çalışmalarında, mürver özütünün üst solunum yollarına neden olan patojenlere ve influenza virüsüne karşı potansiyel olarak anti-viral ve anti-bakteriyel etkiler göstermiştir [9][10].

Başka bir çalışmada, grip benzeri semptomları olan 60 kişi iki gruba ayrılmış ve bir gruba mürver şurubu verilirken diğer gruba plasebo uygulanmıştır. Mürver tüketen gruptaki kişilerin hastalık belirtilerinin diğer gruptan 4 gün önce düzeldiği gözlemlenmiştir [2] .

Ayrıca, bağışıklık sisteminin yanıtını arttırıp soğuk algınlığının şiddetini, süresini ve belirtilerini azaltmasının yanı sıra viral enfeksiyonların neden olduğu üst solunum yolu rahatsızlıklarını önemli ölçüde azaltmaya yardımcı olduğu 180 kişiye mürver takviyesinin uygulandığı bir çalışmada gösterilmiştir [11][12][13].

Bunlara istisna olarak, mürver kullanımının iltihaplanma ile ortaya çıkan “sitokin”in artışına neden olabileceğini gösteren, bu nedenle COVID-19 gibi rahatsızlıkların gidişatını kötü yönde etkileyeceğini düşündüren randomize yapılmış kontrollü bir insan çalışması ve hücre çalışmaları bulunmaktadır [14]. Ancak bu çalışmalarda sitokin artışının nedenini mürver alımına bağlayabilecek net bulgular bulunmamaktadır.

                                                

Mürver Nasıl Tüketilebilir?

Bitkinin bileşenlerinin pek çok sağlık faydasının olmasının yanı sıra, çiğ meyveleri, yaprakları ve gövdesi zehirlidir ve çiğ yenildiğinde ciddi mide problemlerine neden olabilmektedir. Mürveri pişirerek reçellerde, şarap gibi içeceklerde ve tatlılarda lezzeti, hoş görüntüsü ve sağlığa olumlu etkileri için kullanabilirsiniz. Bununla birlikte, kara mürveri bitkinin etken maddelerini içeren ilaçlarla, takviye gıdalarla, tablet, şurup, ekstre formlarında tüketmeniz mümkündür.

Mürver ekstresi, bitkinin çiçeklerinden veya meyvesinden sağlığa faydalı tüm kimyasalların diğer maddelerden ayrıştırılarak elde edilen bir özüttür. Şurup gibi ürünler ise bu yarar sağlayan kimyasallar dışında bitkide bulunan diğer maddeleri de içerdiklerinden, porsiyon başına aldığınız faydalı bileşen miktarı ekstreye kıyasla daha az olacaktır. Bu nedenle mürver ekstresi; şurup, tablet gibi formlardan daha yoğun ve etkilidir [15].

Pek çok besin takviyesi bağışıklık sisteminizi düzenlemede ve güçlendirmede yardımcı olabilir. Ancak bu besin takviyelerinin gerçek besinlerin yerini alamayacağı ve sağlıklı bir yaşam için sağlıklı alışkanlıklar edinilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

 

REFERANSLAR

  1. Ulbricht C. et al., An evidence-based systematic review of elderberry and elderflower (Sambucus nigra) by the Natural Standard Research Collaboration., J Diet Suppl. 2014 Mar;11(1):80-120.
  2. Zakay-Rones Z. et al., Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections., J Int Med Res. 2004 Mar-Apr;32(2):132-40.
  3. https://nutritiondata.self.com/facts/fruits-and-fruit-juices/1883/2
  4. Ozcan T. et al., Phenolics in human health. International Journal of chemical engineering and applications. 2014 Oct 1;5(5):393.
  5. Sidor A. and Gramza-Michałowska A. Advanced research on the antioxidant and health benefit of elderberry (Sambucus nigra) in food–a review. Journal of functional foods. 2015 Oct 1;18:941-58.
  6. He J. and Giusti MM., Anthocyanins: natural colorants with health-promoting properties., Annu Rev Food Sci Technol. 2010;1:163-87.
  7. Lindsay B. N., The immune system., Essays Biochem. 2016 Oct 31; 60(3): 275–301.
  8. Jean S. M. et al., An introduction to immunology and immunopathology., Allergy Asthma Clin Immunol. 2018; 14(Suppl 2): 49.
  9. Torabian G. et al., Anti-influenza activity of elderberry (Sambucus nigra). Journal of functional foods. 2019 Mar 1;54:353-60.
  10. Christian K. et al., Inhibitory activity of a standardized elderberry liquid extract against clinically-relevant human respiratory bacterial pathogens and influenza A and B viruses., BMC Complement Altern Med. 2011; 11: 16.
  11. Hanne F. et al., Astragalus Root and Elderberry Fruit Extracts Enhance the IFN-β Stimulatory Effects of Lactobacillus acidophilus in Murine-Derived Dendritic Cells., PLoS One. 2012; 7(10): e47878.
  12. Tiralongo E. et al., Elderberry Supplementation Reduces Cold Duration and Symptoms in Air-Travellers: A Randomized, Double-Blind Placebo-Controlled Clinical Trial., Nutrients. 2016 Mar 24;8(4):182.
  13. Hawkins J. et al., Black elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials., Complement Ther Med. 2019 Feb;42:361-365.
  14. Camilleri G. et al., The role of cytokines in cardiovascular disease in menopause., Climacteric. 2012 Dec 1;15(6):524-30.
  15. Ho, G.T.T. et al., Elderberry and elderflower extracts, phenolic compounds, and metabolites and their effect on complement, RAW 264.7 macrophages and dendritic cells. International journal of molecular sciences, 2017, 18(3), p.584.