Uykunun Sağlığımız Üzerindeki Etkisi
Günün tüm yorgunluğu üzerimizden attığımız uyku her ne kadar yeterince ciddiye alınmasa da günün yaklaşık üçte birini ayırmış olduğumuz bu eylemin önemi hiç de azımsanacak gibi değil. Yapılan birçok bilimsel çalışma sağlığımız için uykunun ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nün -Herkes İçin Sağlık- hedefine göre, herkes gerekli miktar ve kalitede uykuya teşvik edilmelidir. Peki neden? Uyku, merkezi sinir sistemi ve bilişsel işlevi düzenlemek için çok önemlidir; sadece hafıza için değil aynı zamanda karmaşık sorunlara özgün çözümler bulabilme yeteneğimiz de büyük ölçüde uykuda gelişmekte ve beyindeki sinaptik bağlantılar oluşmaktadır. Ayrıca yapılan araştırmalar uyku sırasında birçok genin ve metabolik yolun aktifleşerek yenilenmeningerçekleştiğini de göstermiştir. Yine bağışıklık hücrelerinin uyku sırasında artış gösterdiği ve bu sayede gecenin, onarım ve iyileşme açısından mükemmel bir zaman olduğu görülmüştür.
Verimli Gece Uykuları
Gece uykusunu beş saatten az uyuyanlar, yedi saat uyumakta olanlara göre yaklaşık 4,5 kat daha fazla soğuk algınlığı geçirmektedir. Kas büyümesine ve onarımına katkıda bulunan büyüme hormonu konsantrasyonunun en yüksek olduğu zaman yine uykuda olduğumuz dönemdir. Sporcular için uykunun ne kadar önemli olduğunu gösteren bu çalışmada ayrıca uyku eksikliğinin güç ve enerji depolarını etkileyebildiği ve yaralanma riskini arttırabildiği de gösterilmiştir.
Ayrıca gece uykusu sırasında beynin epifiz bölgesinden salınan ve uyku hormonu olarak bilinen melatonin hormonu; vücudun birçok biyokimyasal reaksiyonlarında görev alarak biyoritmimizi düzenlemektedir. Uyku eksikliğinin; obezite riskini arttırdığı ve gece altı saatten az uyuyan kişilerin obez olma olasılığının daha yüksek olduğu, kalp hastalıkları riskini arttırdığı, depresyonla ilişkilendirildiği; inflamasyonu arttırdığı ve sosyal iletişimi etkilediği belirtilmiştir. Buna karşın iyi ve kaliteli gece uykusu uyuyanlardaüretkenliğin arttığı, bağışıklık sisteminin geliştiği gösterilmiştir.
Günlük Streslerden Arınmada En Büyük Yardımcımız Uyku
Tüm bu bahsettiğimiz sebeplerden dolayı uyku sağlığımız için çok önemlidir. Sağlığımızı korumak için uykuya gerekli önemi göstermeliyiz. Günlük yaşamın stresi, anksiyete bozukluğu ve çeşitli sağlık sorunları uyku sorunlarına yol açabilir. “Kaliteli ve sağlıklı” uyku için öğleden sonra kafein tüketmemeye, uyku ortamımızı mümkün olduğunca karanlık tutmaya ve sessiz ortamda uyumaya çalışmalıyız. Yine de uyku sorunu çekiyorsak bazı doğal besin takviyelerinin uykuya dalmamıza yardımcı olduğu bilinmektedir. Bu destekler vücudun daha rahat hissetmesine, ve bedeni uykuya teşvik etmesine izin vermeleri ile mümkün olmaktadır.
Referanslar
Milewski et al., (2014). Chronic lack of sleep is associated with increased sports injuries in adolescent athletes. Journal of Pediatric Orthopaedics. (34).2.
Prather et al., (2015). Behaviourally assessed sleep and susceptibility to the common cold. Sleep (38).9.
Miller MA, Cappuccio FP. 2007 Inflammation, sleep, obesity and cardiovascular disease.Curr Vasc Pharmacol. Apr;5(2):93-102. Review.
