RNA Aşısı Geleneksel Aşıdan Hangi Özelliklerle Farklılaşmaktadır?

Yeni geliştirilen gen tabanlı teknoloji, gelecek vaat eden iki koronavirüs aşı adayının geliştirilme sürecinde etkili olduğunu kanıtlamıştır. RNA aşısı bu süreçte etkili rol oynamıştır. Hem ilaç devi Pfizer hem de biyoteknoloji şirketi Moderna, ilgili aşı adaylarını oluştururken haberci/mesajcı RNA (mRNA) kullanmışlardır ve bunların her ikisi de geç aşamadaki klinik deneylerde %90’ın üzerinde etkili olduğunu kanıtlamıştır. Bir tıp profesörü olan William Schaffner [1] , mRNA teknolojisinin “21. yüzyıl bilimi” olduğunu söylemiştir. mRNA aşıları şimdiye kadar geliştirilebilecek en hızlı aşılardır ve pandemiyi sona erdirebilirlerse, yeni bir aşı geliştirme dönemi başlatabilirler. Bu teknoloji, mevcut aşıları iyileştirmek ve bir dizi hastalık için yenilerini oluşturmak için kullanılabilir. Bu yeni teknolojinin güvenlik ve etkinlik açısından eski teknolojilere kıyasla nasıl karşılaştırılacağı önümüzdeki dönemlerde önemli bir ayraç olacaktır. Örneğin, AstraZeneca, değiştirilmiş bir adenovirüs kullanan geleneksel bir aşı geliştirme yaklaşımı kullanmaktadır. Bağışıklığın bu her iki aşı türü için ne kadar sürdüğünü görmemiz için hala zaman gerekmektedir.

RNA Aşısı: RNA Bir Alt Tiplerinden Olan Mrna [2] Aşı Teknolojisi İle Geleneksel Aşı Ayrımı

Bir laboratuvarda tavuk yumurtasında veya belirli memeli hücrelerinde zayıflatılmış virüs formları üreterek oluşturulan geleneksel aşıların aksine, RNA aşıları yalnızca patojenin (hastalık yapıcının) genetik kodunu gerektirir.

RNA aşısı hız avantajına sahiptir. Deneysel bir RNA aşıları serisini geliştirmek kabaca bir hafta sürerken, geleneksel bir aşı aylar sürebilir. Çünkü bu süreç, virüslerin toplanmasını, laboratuvarda büyümeye uyarlanmasını gerektirmektedir. Geniş çapta bir insan popülasyonunun hayatını tehdit eden COVID-19 söz konusu olduğunda zaman çok önemlidir.

RNA aşılarının biyo-güvenlik faydaları da var. Bir grup RNA aşısı yapmak için hiçbir virüse gerek yoktur. Aksine, gen dizilimi ve aşı testi için yalnızca küçük bir virüs miktarı gereklidir. Geleneksel aşılar, her aşı serisini üretmek için bilim adamlarının “büyük miktarlarda virüs” üretmesini gerektirir.

RNA vücuda enjekte edilir ve hücrelere girer, burada antijenleri veya virüsün bir parçasını üretmek için talimatlar sağlar. Hücre daha sonra antijenleri bağışıklık sistemine sunarak, hastalıkla savaşabilecek T hücresi ve antikor yanıtlarını harekete geçirir. Bunun yanında bilim insanları zamanla, geleneksel aşılara kıyasla, mRNA aşılarının aslında daha güçlü bir bağışıklık türü oluşturabileceğini de öğrenmişlerdir. Bağışıklık sistemini antikorlar ve bağışıklık sistemi öldürücü hücreler yapmak için uyararak virüse çifte darbe uygulamış olmaktadırlar.

Çocuk felci ve kızamık, geleneksel aşıların kontrol altına aldığı ciddi hastalıkların sadece iki örneğidir. Genel olarak bakacak olursak, aşılar insanlık için tarihteki diğer tıbbi ilerlemelerden daha fazla fayda sağlamış olabilir. Fakat büyük miktarlarda virüs yetiştirmek ve ardından virüsü zayıflatmak veya kritik parçayı çıkarmak çok zaman alır. Geleneksel aşılarda vücuda bir antijen enjekte edilir. Bağışıklık sistemi daha sonra bu antijene karşı antikorlar üretir, yani vücut gelecekte bu spesifik patojenle karşılaşırsa, onunla savaşacak araçlarla zaten donanmış olur. COVID-19’a neden olan virüs gibi belirli bir bulaşıcı ajan için bir aşının asıl amacı, bağışıklık sistemine bu virüsün neye benzediğini öğretmektir. Bağışıklık sistemi eğitildikten sonra vücuda girerse gerçek virüse şiddetle saldırır [3]. RNA aşısı insan vücuduna pek çok etkide bulunmaktadır.

REFERANSLAR

  1. Moderna and Pfizer Are Reinventing Vaccines, Starting With Covid – https://www.wsj.com/articles/moderna-and-pfizer-are-reinventing-vaccines-starting-with-covid-11605638892
  2. messenger RNA / mRNA – https://www.nature.com/scitable/definition/mrna-messenger-rna-160/#:~:text=Messenger%20RNA%20(mRNA)%20is%20a,polymerase%2C%20and%20mRNA%20is%20synthesized.
  3. Why are mRNA vaccines so exciting? – https://www.health.harvard.edu/blog/why-are-mrna-vaccines-so-exciting-2020121021599