Propolis Bileşenleri ve Kullanım Alanları

Arılar, arı kovanını inşa edebilmek için balmumu ve diğer salgıları, kavak ve kozalaklı ağaçların tomurcuklarından topladıkları reçinelerle karıştırarak “propolis” adı verilen maddeyi üretirler. Propolisin içeriğinin %50 sini reçine, %30’unu balmumu, %10’unu yağlar ve kalanını polen oluşturmaktadır [1]. Bu reçineler doğal antiseptik özelliklere sahiptir. Propolis, bir antioksidan çeşidi olan “flavanoid”ler bakımından zengindir ve uzun yıllardır akne, kanser, grip, osteoporoz ve tüberküloz gibi pek çok hastalığın tedavisinde kullanılan doğal bir maddedir. Yapılan araştırmalar, propolisin antiviral, anti-tümör, mantar ve iltihap önleyici nitelikleri dahil olmak üzere birçok iyileştirici özelliğe sahip olduğunu göstermektedir [2]. Propolis, antikor üretimini uyararak bağışıklık sistemini güçlendirmektedir [3]. Bu sayede grip gibi viral hastalıklara karşı koruma sağlamaya yardımcı olmaktadır. Bazı araştırmacılar insanlarda ve hayvanlarda deri yanıkları, yaralar, uçuk ve enfeksiyonlardaki etkilerini test etmiş ve umut verici bulgular elde etmişlerdir [4][5]. Diş çürümesini önlediğine dair bulgular da mevcuttur [6][7]. Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmaya göre, propolis küçük çaptaki yanıkların iyileşmesini teşvik edebilmektedir. Araştırmacılar, propolis bazlı bir cilt kremi ile cilt yanığı tedavisinde kullanılan ilaçların etkilerini karşılaştırmış, her ikisinin de benzer şekilde etkileri olduğunu bulmuşlardır [8]. Araştırmalar, propolisin ülseratif kolit, gastroimtestinal kanserler ve ülserler de dahil olmak üzere pek çok sindirim sistemi bozukluğunun tedavisinde yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Propolisin içeriğindeki “kafeik asit fenil ester”, “kaempferol”, “galangin” gibi bileşenlerin hastalık etkenlerini (patojenleri) etkili bir şekilde ortadan kaldırdığı gözlemlenmiştir [9]. Tüm bunların yanında son zamanlarda propolis ile diyabet arasındaki ilişki de araştırılmaya başlanmış ve olumlu sonuçlarla karşılaşılmıştır.

Propolis – Diyabet İlişkisi

Sağlıklı insanlardaki antioksidan sistem, serbest radikallerin olumsuz etkilerine karşı koruma sağlamaktadır. Bu savunma mekanizması karmaşık bir sistemle çalıştığından, vücudunuzda herhangi bir şeyin ters gidiyor olması, bu sistemin çalışmasını etkilemektedir. Diyabet hastalarında bu savunma mekanizmasının etkinliği indirgenmiş durumda olduğundan, dokulara zarar veren serbest radikallerin sistemden uzaklaştırılması daha önemli hale gelmektedir. Antioksidan ve iltihap önleyici özelliklere sahip propolisin diyabet hastalarında görülen ayak yaralarına uygulanmasının, yaraların iyileşmesini hızlandıracağı düşünülmektedir. Diyabet rahatsızlığı olan tavşanlarda yapılan deneylerde ise, propolis özütünün kan şekeri seviyelerinin düşürülmesi üzerinde olumlu bir etkisi olduğu gösterilmiştir [10]. Ayrıca tip-2 diyabet hastalarında kan şekeri yükselmesini önlediği bulunmuştur [11]. Diyabet propolis üzerine yapılan klinik çalışmalar hala devam etmektedir [12][13].

 

REFERANSLAR

  1. Burdock G.A. et al., Review of the biological properties and toxicity of bee propolis (propolis)., Food Chem Toxicol. 1998 Apr; 36(4):347-63.
  2. Pasupuleti V.R. et al., Honey, Propolis, and Royal Jelly: A Comprehensive Review of Their Biological Actions and Health Benefits., Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:1259510.
  3. Sforcin JM., Propolis and the immune system: a review., J Ethnopharmacol. 2007 Aug 15;113(1):1-14.
  4. Olczyk P. et al., Positive effect of propolis on free radicals in burn wounds., Evid Based Complement Alternat Med. 2013;2013:356737.
  5. Tomomi S. et al., Efficacy of Brazilian Propolis against Herpes Simplex Virus Type 1 Infection in Mice and Their Modes of Antiherpetic Efficacies., Evid Based Complement Alternat Med. 2011; 2011: 976196.
  6. Toker H. et al., A morphometric and histopathologic evaluation of the effects of propolis on alveolar bone loss in experimental periodontitis in rats., J Periodontol. 2008 Jun;79(6):1089-94.
  7. Włodzimierz W. et al., Does Propolis Help to Maintain Oral Health?, Evid Based Complement Alternat Med. 2013; 2013: 351062.
  8. Scott R. G. et al., Comparison of Propolis Skin Cream to Silver Sulfadiazine: A Naturopathic Alternative to Antibiotics in Treatment of Minor Burns., The Journal of Alternative and Complementary MedicineVol. 8, No. 1.
  9. Silva L. M., et al., Propolis and its potential to treat gastrointestinal disorders., Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2018 (2018).
  10. Wang NZ, Li D. Effect of combined propolis-ethanol-extract and Shaoyao-Gancao-tang on blood sugar Levels in rabbits with alloxan induced experimental diabetes. Asia Pac J Clin Nutr. 2004;13:S66.
  11. Murata K., et al., Antihyperglycemic effects of propolis mixed with mulberry leaf extract on patients with type 2 diabetes., Altern Ther Health Med. 2004 May-Jun; 10(3):78-9.
  12. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02794506
  13. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03416127