NANE

Nane, her mutfakta bulunan ve yaygın kullanılan bitkilerden biridir. Naneli sakız, naneli şeker, çorbamızdaki kuru nane, salatamızdaki nane, nane çayı, nane yağı… Mutfağımızdan eksik etmediğimiz bu keskin kokulu bitkinin sağlığımıza bir çok faydası vardır. Gelin bu faydalara birlikte bakalım. Nane, farklı iklimlere sahip çoğu ülkede yetişen tanınmış bir doğal bitkidir. Nane hem kıvırcık nane (Mentha spicata) hem de su nanesi (Mentha aquatica) ‘nın bir melezidir. Nane bitkisi, 40’tan fazla farklı kimyasal bileşik (mentol, menthone ve mentil asetat dahil) içerir ve tüketim güvenliği çalışmalarca kanıtlanmıştır [1]. Nane cinsinin üyeleri, lezzet, koku ve ilaç endüstrileri tarafından kullanılan, büyük ekonomik öneme sahip uçucu yağları ile karakterize edilir. Bu bitki, halk ilaçları ve geleneksel tıpta, antitümör ve antimikrobiyal özellikleri, kemopreventif (kimyasalların zararalı etkilerini önleyici) potansiyeli, böbrek hareketleri, antialerjenik etkileri ve ayrıca kramp, sindirim şikâyetleri, mide bulantısını azaltmak için, sindirim bozuklukları, ishal ve sinir sistemi eylemlerinin tedavisi için yaygın olarak kullanılmaktadır. Nane preparatları arasında yapraklar, yaprak özleri ve su bulunur, bununla birlikte bitki, temel olarak taze çekilmiş yapraklardan damıtılarak elde edilen uçucu yağı için yetiştirilir [2].

Nanenin Sağlığa Etkileri 

Nane (Mentha piperita L.), en yaygın şekilde tüketilen bitkisel çaylardan biridir. Bitki yapraklarından demlenmiş nane çayı ve uçucu nane yağı geleneksel ilaçlarda kullanılır. Yaprakların fenolik bileşenleri rosmarinik asit ve başlıca eriocitrin, luteolin ve hesperidin gibi çeşitli flavonoidleri içerir. Uçucu yağın temel uçucu bileşenleri mentol ve menşelidir. Nane önemli antimikrobiyal ve antiviral aktiviteler, güçlü antioksidan ve antitümör eylemleri ve bazı antialerjenik potansiyele sahiptir. Hayvan modeli çalışmaları, sindirim sistemi dokuları üzerinde gevşeme etkisi, merkezi ve periferik sinir sistemindeki ağrı kesici ve anestezik etkiler, bağışıklığı düzenleyici etkileri ve kemopreventif potansiyeli olduğunu göstermiştir. Sindirim sistemi ve solunum sistemi üzerinde nane yağının ve bileşenlerinin ağrı kesici etkileri üzerine yapılan insan çalışmaları bildirilmiştir. Nane yağının huzursuz bağırsak sendromu (IBS) semptomları üzerindeki etkilerini inceleyen birçok klinik çalışma yapılmıştır. Bununla birlikte, nane yaprağının insan çalışmaları sınırlıdır ve nane çayının klinik denemeleri yoktur[3].

Nane Nasıl Etki Eder?

Nane yağının sindirim sistemi ile ilgili başlıca etkisi, mentolün düz kas sistemi üzerindeki doza bağlı bir spazm giderici etkisidir. Nane yağı, oral uygulamadan sonra nispeten hızlı bir şekilde emilir ve esas olarak safra yoluyla elimine edilir [4].

REFERANSLAR

  1. Meamarbashi A. Instant effects of peppermint essential oil on the physiological parameters and exercise performance. Avicenna J Phytomed. 2014;4(1):72–78.
  2. Loolaie M, Moasefi N, Rasouli H and Adibi H (2017). Peppermint and Its Functionality: A Review. Archives of Clinical Microbiology. 8. 1-16.
  3. McKay, Diane & Blumberg, Jeffrey. (2006). A Review of the bioactivity and potential health benefits of peppermint tea (Mentha piperita L). Phytotherapy Research. 20. 619-633. 10.1002/ptr.1936.
  4. Grigoleit HG, Grigoleit P (2005). Pharmacology and preclinical pharmacokinetics of peppermint oil. Phytomedicine. 2005 Aug;12(8):612-6.