Mutfaktan gelen sağlık: KEKİK

Bütün et yemeklerimizi tatlandırmak için kekik kullanırız. Bazı hayvancılar özellikle, hayvanlarını kekikle besler ki etleri daha lezzetli olsun. Hatta bazen taze kekiği sadece kokusu için toplarız. Mutfağımızdan, soframızdan, evimizden ayırmadığımız kekiğin tek faydası sadece yemekleri tatlandırıp, güzel koku yaymak mıdır ? Başka işlevleri de var mı ? Gelin bu soruların cevabına birlikte bakalım.

İçerdiği Maddeler 

Kekik (Thymus vulgaris) Lamiaceae familyasında, mutfak, kozmetik, ve tıbbi amaçlar için kullanılan, çok yıllık, dünya çapında ekilen şifalı bir bitkidir [1]. Kekik, birçok flavonoid, feneakantin, lutein, pigenin, naringenin, luteolin ve timonin gibi fenolik antioksidanları içerir. Taze kekik bitkisi, şifalı bitkiler arasında en yüksek antioksidan seviyelerinden birine sahiptir. Optimum sağlık için gerekli olan mineral ve vitaminlerle doludur. Yaprakları en zengin potasyum, demir, kalsiyum, manganez, magnezyum ve selenyum kaynaklarından biridir. Timol, öncelikle antioksidan aktivitesinden sorumlu olan ana fenolik bileşendir [2].

Kekik, nane ailesinin Thymus (Lamiaceae) cinsinden olup, kekik Origanum cinsinin bir akrabasıdır. Kekik yağı, timol bileşiğince zengin olan kekik (Thymus vulgaris)’te  % 20–54 oranlarında bulunur. Kekik esansiyel yağı ayrıca p-cymene, myrcene, borneol ve linalool gibi bir dizi ilave bileşik içerir. Bir antiseptik olan timol, ticari olarak üretilen çeşitli gargaralarda aktif bir bileşendir. Carvacrol ve diğer miktarlarda geraniol, terpineol, linalool, trans-tuyanol-terpineol, flavonoidler: apigenol ve luteolol türevleri, fenolik asitler: kafeik, rosmarinik, bol tanenler dahil olmak üzere diğer bileşenlerde bulunur [3].

Kekik Bitkisinin Faydaları

Kekik antiseptik, antimikrobiyal, ilaç, kan durdurucu, antelmintik, tıbbi ilaç, gaz giderici, dezenfektan, tıbbi ilaç ve tonik olduğu düşünülmektedir. Kekik, kancalı kurtlar, askaridler, gram-pozitif ve gram negatif bakteriler, mantarlar ve mayalar ile Candida albicans gibi çeşitli bağırsak enfeksiyonları ve istilası durumunda inanılmaz derecede faydalıdır. Aktif bileşeni, timol, enterobakterilere ve kokçi bakterilere karşı aktiftir. Kekik ayrıca karaciğerin çalışmasını iyileştirebilir ve iştah açıcı olarak hareket edebilir. Gargara olarak kullanılan kekik, larenjit ve iltihaplanma tedavisinde yardımcıdır [4].

Kekik otunun tadı keskindir ve nem, protein, yağ, ham lif, Ca, K, Na, Fe, P minarallerini ve A, B1, B2 ve C vitaminleri ve folik asit içerir. Kekik, 0.35 mg B-6 vitamini veya piridoksin sağlar; günlük önerilen alımın yaklaşık %’27’si. Piridoksin, beyindeki GABA (beyindeki faydalı nörotransmiter) seviyelerini yüksekte tutar. C Vitamini, vücudun bulaşıcı maddelere karşı direnç geliştirmesine ve zararlı serbest radikalleri temizlemesine yardımcı olur. A Vitamini, sağlıklı mukus zarlarını, cildi korumak için gerekli olan ve aynı zamanda görme için gerekli olan, yağda çözünen bir vitamin ve antioksidandır. A vitamini ve beta-karoten gibi flavonoidler bakımından zengin doğal gıdaların tüketimi, akciğer ve ağız kanserlerinden korunmaya yardımcı olur [5].

REFERANSLAR

  1. Mirzaei-Aghsaghali A, Syadati SA, Fathi H, Some of thyme (Thymus vulgaris) properties in ruminant’s nutrition. Annals of Biological Research, 2012, 3 (2):1191-1195.
  2. Dauqan EMA, Abdullah A, Medicinal and Functional Values of Thyme (Thymus vulgaris L.) Herb. Journal of Applied Biology & Biotechnology Vol. 5 (02), pp. 017-022, March-April, 2017.
  3. Ibrahim, Doa’a. (2017). MEDICINAL BENEFITS OF ANISE SEEDS (PIMPINELLA ANISUM) AND THYMUS VULGARIS IN A SAMPLE OF HEALTHY VOLUNTEERS. MEDICINAL BENEFITS OF ANISE SEEDS (PIMPINELLA ANISUM) AND THYMUS VULGARIS IN A SAMPLE OF HEALTHY VOLUNTEERS. 8. 91-95.
  4. Reddy, Prasanth. (2014). Review on Thymus vulgaris Traditional Uses and Pharmacological Properties.
  5. Sharangi, Amit & Guha, S. (2013). Wonders of Leafy Spices: Medicinal Properties Ensuring Human Health. Science International. 1. 312-317. 10.17311/sciintl.2013.312.317.