Arı Poleni Faydaları: Kimyasal İçeriği, Sağlık Faydaları ve Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Arı poleni faydaları sıkça tartışılan konular arasında yer almaktadır. Bazı bölgelerde “Arı ekmeği” olarak da adlandırılan arı poleni, bal arıları tarafından toplanan ve arı kolonisi için besin kaynağı olarak kullanılmak üzere paketlenip kovana getirilen bitki poleni kompleksidir. Karbonhidrat, yağ, protein, vitaminler, mineraller, antioksidanlardan oluşur. Bir çorba kaşığı arı poleni yaklaşık 40 kalori enerji, 7 gr karbonhidrat (4 gr doğal şeker) ve 1 gr lif içerir. Arı salgıları, enzimler, bal-balmumu ve çiçek nektarlarını da içeren bu besin maddesinin içeriği ve özellikleri toplandığı bitkiye, coğrafi bölgeye ve toplayan arının ırkına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bunlara ek olarak, tavuk ve sığır eti gibi diğer hayvansal protein kaynaklarına kıyasla yüksek protein içeriğine sahiptir ve bir çorba kaşığı başına iki gramdan fazla protein içerebilmektedir [1]. Doğal beslenme uzmanları tarafından arı poleni; tokoferol, niasin, tiamin, biotin, folik asit, polifenoller, karotenoid pigmentler, fitosteroller, enzimler ve ko-enzimlerin dahil olduğu zengin besin profili nedeniyle süper gıda olarak tanıtılmıştır [2]. Ecza depolarından market raflarına kadar uzanan sağlam bir yere sahip olan arı poleninin potansiyel sağlık faydalarına bakacak olursak:

Arı Poleni Faydaları: Kanser Hücreleriyle Savaşta Destek

Arı poleni, pek çok alandaki uygulamaları nedeniyle doğal tıp tarafından büyük ölçüde takdir edilen değerli bir apiterapötik üründür. Antifungal, antimikrobiyal, antiviral, antiinflamatuar, antikanser, immün sistemi uyarıcı ve lokal analjezik gibi bir dizi etki gösterir [3][4].

Antikanser etkileri sayesinde, hücrelerin anormal şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan kanser hastalıklarını tedavi etmek veya önlemede yardımcı olabilir. Yapılan laboratuvar çalışmalarında arı poleni özütünün prostat, kolon ve kan kanserlerinde tümör büyümesini engellediği ve kanser hücrelerinin ölümünü uyardığı bulunmuştur [5].

Arı Poleni Faydaları: Karaciğer Dostu

Karaciğer, kanınızdaki toksinleri parçalayan ve uzaklaştıran hayati bir organdır. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, arı poleninin karaciğerin toksinleri parçalayıp uzaklaştırma yeteneklerini artırabileceğini bulmuştur. Yaşlı hayvanlarda yapılan çalışmalarda, arı poleni karaciğerin antioksidan savunmasını güçlendirmiş, MDA ve üre gibi daha fazla atık ürünü kandan uzaklaştırmıştır [6].

Yapılan diğer hayvan çalışmaları, arı poleninde bulundan antioksidanların karaciğeri, ilaçlar da dahil olmak üzere, çeşitli aşırı dozda toksik (zehirli-zararlı) maddeden kaynaklanan hasara karşı koruduğunu göstermektedir [7][8].

Türk Tıp Bilimleri Dergisi’nde 2016 yılında yayınlanan bir araştırmada, arı poleninin de içerisinde yer aldığı arı ürünlerinin, sıçanların karaciğer hasarından iyileşmesine yardımcı olduğunu bulunmuştur [9]. Araştırmacılar bunun arı poleninin antioksidan özellikleriyle bağlantılı olduğunu düşünmektedir. Yine sıçanlar üzerinde yapılan bir 2013 çalışmasında, arı poleninin karaciğer hücrelerini oksidatif stresten korumaya yardımcı olduğu ve hücre iyileşmesini, karaciğerin kendini onarmasını desteklediğini bulunmuştur [10].

Arı Poleni Kullanılmadan Önce Herhangi Bir Arı Ürününe Karşı Alerjinizin Olup Olmadığı Tespit Edilmelidir

Yer yer mevsimsel alerjilerin tedavisinde de kullanılan arı poleninin kendisi, çok nadir de olsa, alerjiye neden olup hırıltılı solunum, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma ve kalp ritminde bozukluk gibi olumsuz reaksiyonlara neden olabilmektedir. Kanada’da bir dergide (Canadian Medical Association Journal) yayınlanan çalışma [11], 2012 yılında 30 yaşındaki bir kadının arı poleni tükettikten sonra yüz ve nefes borusu şişmesi, deride döküntü ve yutkunma zorluğu gibi birçok alerjik reaksiyon yaşadığını göstermiştir. Hasta hayati bir tehlike yaşamamış olsa da, tedavisi sonrası yapılan testlerde arı ürünlerine karşı güçlü bir alerjik reaksiyon gösterdiği fark edilmiş ve arı poleni de dahil olmak üzere arı ürünü tüketmeyi bırakması önerilmiştir. Arı poleni faydaları düzenli kullanım ve doğru ürün ile birlikte mümkün olmaktadır.

REFERANSLAR

  1. FoodData Central
  2. Kieliszek M. et al., Pollen and bee bread as new health-oriented products: A review. Trends in Food Science & Technology. 2018 Jan 1;71:170-80.
  3. Almaraz-Abarca, et al., “Variability of antioxidant activity among honeybee-collected pollen of different botanical origin,” Interciencia, vol. 29, no. 10, pp. 574–578, 2004.
  4. Kroyer and N. Hegedus, “Evaluation of bioactive properties of pollen extracts as functional dietary food supplement,” Innovative Food Science & Emerging Technologies, vol. 2, no. 3, pp. 171–174, 2001.
  5. Wu YD and Lou YJ. A steroid fraction of chloroform extract from bee pollen of Brassica campestris induces apoptosis in human prostate cancer PC‐3 cells. Phytotherapy Research: An International Journal Devoted to Pharmacological and Toxicological Evaluation of Natural Product Derivatives. 2007 Nov;21(11):1087-91.
  6. Uzbekova DG et al., Evaluation of bee-collected pollen influence on lipid peroxidation, antioxidant system and liver function in old animals. Journal of Hepatology. 2003 Apr 1;38:203.
  7. Denisow B and Denisow‐Pietrzyk M. Biological and therapeutic properties of bee pollen: a review. Journal of the Science of Food and Agriculture. 2016 Oct;96(13):4303-9.
  8. Wojcicki JE. et al., The protective effect of pollen extracts against allyl alcohol damage of the liver. Archivum immunologiae et therapiae experimentalis. 1985 Jan 1;33(6):841-9.
  9. SARAL, Özlem, et al. Apitherapy products enhance the recovery of CCL4-induced hepatic damages in rats. Turkish journal of medical sciences, 2016, 46.1: 194-202.
  10. Yıldız O. et al., Hepatoprotective potential of chestnut bee pollen on carbon tetrachloride-induced hepatic damages in rats. Evidence-based complementary and alternative medicine. 2013;2013.
  11. JAGDIS, Amanda and SUSSMAN, Gordon. Anaphylaxis from bee pollen supplement. Cmaj, 2012, 184.10: 1167-1169.