Antioksidan Nedir? Antioksidanın Önemi ve Faydaları
Bu aralar televizyonda, gazetelerin sağlık köşelerinde, sosyal medyada bir meyve yada sebze tanıtılırken genellikle antioksidan özelliği olup olmaması vurgulanıyor. Hatta neredeyse sadece antioksidan özelliği olan meyveler ve sebzeler anlatılıyor. Peki sürekli duyduğumuz antioksidan ne demek ve faydaları insan sağlığına neler ve hangi meyve ve sebzelerde bulunur? Şimdi bu soruların cevabına yakından bakalım. Antioksidan nedir? Antioksidanlar, gıdamızda doğal olarak bulunan ve fizyolojik sistemin oksidatif stresini önleyen veya azaltabilen kimyasal maddeler sınıfıdır. Vücut düzenli oksijen kullanımı nedeniyle sürekli serbest radikal üretir. Bu serbest radikaller vücuttaki hücre hasarından sorumludur ve kalp hastalığı, diyabet ve kanser gibi çeşitli sağlık sorunlarına katkıda bulunur. Serbest radikal temizleyicileri olan antioksidanlar, bu radikallerin neden olduğu hücre hasarını önlemede ve onarmada yardımcı olur.
Antioksidanların Hastalıklarla İlişkisi
Kanser, diyabet, nörodejeneratif ve kardiyovasküler hastalıklar gibi kronik hastalıklar, reaktif türlerin aşırı üretilmesinden ve/veya antioksidan savunmalarda bir azalmadan kaynaklanabilecek gelişmiş bir oksidatif stres durumu ile karakterize edilir. Oksidatif stres, reaktif türlerin üretimi ile antioksidan savunma aktivitesi arasındaki dengesizlik olarak tanımlanır.
Antioksidan Kaynakları Nelerdir?
Doğal antioksidanlar, gıda ve şifalı bitkilerde yaygın olarak bulunur. Bu doğal antioksidanlar, özellikle polifenoller ve karotenoidler, dahil olmak üzere çok çeşitli biyolojik etkiler gösterir. Potansiyel antioksidan kaynaklarını araştırmak ve fonksiyonel gıdalar, farmasötikler ve gıda katkı maddelerinde uygulamayı teşvik etmek için gıda ve tıbbi bitkilerden antioksidanların etkin şekilde ekstraksiyonu ve uygun şekilde değerlendirilmesi çok önemlidir.
Gıdalarda ve diğer biyolojik materyallerde bulunan doğal antioksidanlar, güvenli bir şekilde tüketilmeleri ve potansiyel besleyici ve tedavi edici değerleri nedeniyle büyük ilgi görmüştür. Doğal antioksidanlara olan ilginin artması, birçok meyve, sebze, ot, baharat ve tahıl türünün antioksidan değerlendirmesine yol açmıştır.
Peki antioksidanlar en çok hangi yiyeceklerde bulunur; bitter çikolata, pikan cevizi, yaban mersini, çilek, enginar, kurt üzümü, ahududu, lahana, kırmızı lahana, zerdeçal, pancar, sarımsak, elma bunlardan bazılarıdır.
Propolis, fenolik asitler ve flavonoidler gibi doğal bir antioksidan kaynağıdır. Geniş biyolojik etkileri antik çağlardan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır. Modern dünyada, kanser, diyabet ve ateroskleroz gibi pek çok hastalığın altında yatan antioksidan stresin etkileriyle mücadele edebilecek doğal maddeler aranıyor.
Bol bol antioksidanca zengin besinler tüketin ve sağlıkla kalın.
REFERANSALAR
1) Pal, Mamta & Misra, Kshipra & Dhillon, Garry & Kaur Brar, Satinder & Verma, Mausam. (2014). Antioxidants. 10.1007/978-1-4614-8005-1_6.
[2]. White PA, Oliveira RC, Oliveira AP, et al. Antioxidant activity and mechanisms of action of natural compounds isolated from lichens: a systematic review. Molecules. 2014;19(9):14496-527. Published 2014 Sep 12. doi:10.3390/molecules190914496
[3]. Xu DP, Li Y, Meng X, et al. Natural Antioxidants in Foods and Medicinal Plants: Extraction, Assessment and Resources. Int J Mol Sci. 2017;18(1):96. Published 2017 Jan 5. doi:10.3390/ijms18010096
[4]. Kurek-Górecka, Anna & Rzepecka-Stojko, Anna & Górecki, Michał & Stojko, Jerzy & Sosada, Marian & Swierczek-Zięba, Grażyna. (2013). Structure and Antioxidant Activity of Polyphenols Derived from Propolis. Molecules (Basel, Switzerland). 19. 78-101. 10.3390/molecules19010078.
[5]. Santos MCP, Gonçalves ECBA, Effect of different extracting solvents on antioxidant activity and phenolic compounds of a fruit and vegetable residue flour. Scientia Agropecuaria 7 (1): 07 – 14 (2016).
