Zengin Bir Yağlı Tohum: SUSAM

Neredeyse her gün vücudumuza susam girer. Yediğimiz simitte, ekmekte, börekte, pidede ve diğer unlu mamullerin üzerinde bulunur. Susam hem yediklerimize güzel bir tat katar hem de yiyeceklerimizin görüntüsünü de güzelleştirir. Şimdi bu estetik yardımcıya bir de biz yakından bakalım. Bugün dünya, hipertansiyon, kalp krizi, astım, kanser vb. rahatsızlıklardan mustarip insan sayısında keskin bir artış görülmektedir. Sağlıkla ilgili sorunların ana nedenlerinden biri, kalitesi fiziğimize de yansıyan günlük diyetimizdir. Fiziksel sağlığımızı kesinlikle artırabilen ve hastalıkların iyileştirilmesinde yardımcı olabilecek bitkilerden elde edilen doğal yenilebilir bitkilerin bir karışımı vardır. Susam ayrıca sağlığımızı olumlu yönde etkileme potansiyeli olan bitkilerden biridir [1].

Susam Tohumları 

Susam (Sesamum indicum L.) tohumları, tarih öncesi çağlardan beri tüm dünyada tropik bölgelerde yetişmektedir. Zengin bir protein kaynağı olan susam tohumu, yağ üretimi için işlenen ilk ürünlerden biridir. Mutfak dışı uygulaması, sabun, kozmetik, yağlayıcılar ve ilaçlarda bir bileşen olarak kullanımını içerir. Susam tohumları ayrıca iki benzersiz madde içerir: insanlarda kolesterol düşürücü etkisi olduğu ve yüksek tansiyonu önlediği bilinen susamin ve sesamolindir [2].

Susam, Hindistan, Çin, Kore, Rusya, Türkiye, Meksika, Güney Amerika ve Afrika’nın çeşitli ülkelerinde yetişen önemli bir yağlı tohum ürünüdür. Susam tohumları yağ, protein, doymamış yağ asitleri, vitaminler, mineraller ve folik asit bakımından zengindir. Dünyadaki susamın yaklaşık % 70’i yağda ve öğünde işlenirken, kalan kısım gıda ve şekerleme endüstrisine yönlendirilir. Susam üretimi, bazı mantar hastalıkları, su kaydı, tuzluluk ve hasat sırasında tohum kapsüllerinin parçalanması ile sınırlıdır [3].

Yağlı Tohum Bitkileri

Tohumlar; rafine yemeklik yağ ürünlerinde kullanım için yüksek değerli tarımsal ürünlerdir. Dünya nüfusu arttıkça, yüksek kaliteli tohum yağlarına olan talep artmaya devam ediyor. Susam yağında çoklu doymamış yağ asitlerinin varlığı, susamın sağlık üzerindeki mükemmel etkileri nedeniyle önemli bir yağlı tohum ürünü olmasını sağlar. Susam yağı ayrıca oksidatif çürümeyi önleyerek depolama kalitesini artıran antioksidan özelliklere sahiptir [4]. 

Susam tohumu, bilinen yağlı tohumların çoğundan daha yüksek bir yağ içeriğine (yaklaşık %50) sahiptir, bununla birlikte üretimi, tohumların emek yoğun toplanmasından dolayı soya fasulyesi veya kolza tohumu gibi ana yağ tohumlarından çok daha azdır. Susam yağı genellikle yüksek fiyatlı ve kaliteli bir yağ olarak kabul edilir. Yüksek doymamışlık derecesine rağmen en dengeli yemeklik yağlardan biridir. Lignan tipi doğal antioksidanların varlığı hem susam yağının üstün stabilitesini hem de susamın faydalı fizyolojik etkilerini oluşturur [5].

REFERANSLAR

  1. Shivhare, N & Satsangee, N. (2012). Wonders of Sesame: Nutraceutical Uses and Health Benefits. 10.1007/978-3-642-23394-4_13.
  2. Pal, Ajay & Khanum, Farhath & Bawa, Amarinder. (2010). Nutritional, Medicinal and Industrial Uses of Sesame (Sesamum indicum L.) Seeds – An Overview. Agriculturae Conspectus Scientificus (ACS) ([email protected]); Vol.75 No.4. 75.
  3. Kapoor, Sonia & Parmar, Sanjay & Yadav, Manju & Chaudhary, Darshna & Sainger, Manish & Jaiwal, Ranjana & Jaiwal, Pawan. (2015). Sesame (Sesamum Indicum L.). Methods in molecular biology (Clifton, N.J.). 1224. 37-45. 10.1007/978-1-4939-1658-0_4.
  4. Islam, Faisal & Gill, Rafaqat Ali & Ali, Dr. Basharat & Farooq, Muhammad Ahsan & Xu, Ling & Ullah, Najeeb & Zhou, Weijun. (2016). Sesame. 10.1016/B978-0-12-801309-0.00006-9.
  5. Hwang, Lucy. (2005). Sesame Oil. 10.1002/047167849X.bio031.