Zayıf Bağışıklık Sistemi Varken Nasıl Sağlıklı Kalınabilir?
Zayıf bağışıklık sistemi varken nasıl sağlıklı kalınabilir? Bağışıklık sisteminiz, vücudunuzun sizi çeşitli bakteri, virüs ve diğer mikroorganizmalardan koruyan bir savunma mekanizmasıdır. Bağışıklık sisteminizin zayıflaması durumunda, küçük veya büyük sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz. Bağışıklık sisteminiz sizi herhangi bir enfeksiyona karşı korur. Lökositler olarak da bilinen beyaz kan hücreleri, bağışıklık sisteminizi oluşturmada önemli bir rol oynamaktadır. Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü, beyaz kan hücrelerinin kan damarları yoluyla vücudunuzda dolaşarak sizi dışardan gelen herhangi bir virüs, bakteri vs. saldırısından korunmanızı sağladığı sonucuna varmıştır [1]. Bağışıklık sistemi zayıflamış bir kişi, diğer birçok insandan daha sık enfeksiyon kapma eğilimindedir ve bu hastalıklar daha şiddetli veya tedavisi daha zor olabilir. Alerjik reaksiyonlar, akciğer iltihaplanması, menenjit, bronşit, döküntü gibi cilt enfeksiyonlarına benzer rahatsızlıkları sıklıkla yaşama olasılığı daha yüksektir [2].
Zayıf Bağışıklık Sistemi Varken Sağlığı Korumak İçin İpuçları
Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, sağlıklı kalmak ve enfeksiyonlardan kaçınmak için pek çok yola başvurabilirler.
Bunlar arasında:
Hijyen: Bağışıklık sistemi zayıf olan bir kişinin sağlıklı kalmasının en kolay yollarından biri, ellerini sık sık yıkamayı içeren iyi hijyen uygulamaktır [3]. “Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi” (CDC) ne göre; yemek hazırlamadan önce, sırasında, sonrasında ve yemeği yemeden önce, hapşırdıktan veya öksürdükten sonra, bir kesik veya başka bir açık cilt yarasını tedavi etmeden önce ve sonra, hasta olan biriyle temas kurduktan sonra, bir hayvana veya hayvan yiyeceğine veya atığına dokunduktan sonra, çöplere dokunduktan sonra ellerin yıkanması önem taşımaktadır. El yıkama, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde bulaşıcı ishal vakalarını %58 oranında azaltmaktadır [4]. CDC, sabun ve suyla el yıkamanın çocukları korumaya yardımcı olabileceğini ve 5 yaşın altındaki kişilerde zatürre ve ishal hastalıklarından kaynaklanan ölümlerin sayısını en aza indirebileceğini belirtmektedir.
Hasta olan insanlardan kaçının: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, soğuk algınlığı veya başka bir enfeksiyonu olan kişilere çok yakın olmaktan kaçınmalıdır. Virüsler ve diğer bulaşıcı hastalıklar yakın temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. Bir kişinin öksürdüğünde veya hapşırdığında havaya attığı su damlacıklarında da yayılabilirler. Zayıf bir bağışıklık sistemine sahip bir kişi, hastalık düzelene kadar hasta olmayan kişiyle her zaman sarılma veya öpüşmek gibi yakın temastan kaçınmalıdır. Kişi ile yiyecek ve içecek paylaşmaktan da kaçınmalıdırlar.
COVID-19 Salgını Süresince İzole Olmak Gerekiyor
Yalnızca COVID-19 pandemisine özgün olarak değil, genel olarak herhangi bir salgın süreci içerisindeyseniz, mümkün olduğunca evde kalmaya çalışın.
Aşılarınızın takibini bırakmayın: Doktorlar genellikle çoğu kişinin aşılarını güncel tutmasını önerirler. Bununla birlikte, zayıf veya riskli bir bağışıklık sistemine sahip bir kişiye, belirli aşıları ertelemesini veya almamasını tavsiye edebilirler. Zayıf bağışıklık sisteminden kısa süreli bir hastalık veya bir ilaç sorumluysa, kişi hastalık düzeldiğinde veya tedaviyi bıraktıktan sonra aşı olabilir.
Stresi kontrol altında tutun: Bazı araştırmalar, aşırı stres altında olan bir kişinin hastalanma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir [5]. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, stresi yönetmek için yoga, meditasyon, aromaterapi yağlarıyla masaj gibi yöntemlere başvurabilirler.
Yeterli uyku alın: Ulusal Uyku Vakfı’na göre, uyku yoksunluğu vücudun bağışıklık sistemi üzerinde strese benzer bir etkiye sahiptir. Uyku eksikliği, bağışıklık sisteminin çok önemli bir bileşeni olan beyaz kan hücrelerinin normal üretimini bozar [6]. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne göre, yetişkinler günde en az 7 saat uykuyu hedeflemelidir, bebekler ve çocuklar ise yaşlarına bağlı olarak 8 ila 17 saat arasında uykuya ihtiyaç duyarlar.
Zayıf Bağışıklık Sistemi Varken Takviye Gıdalar Almayı Düşünebilirsiniz
Bazı vitamin ve mineraller bağışıklık sistemini etkiler. Bağışıklık fonksiyonunu etkileyebilecek vitamin ve mineraller arasında A,C,D,E vitaminleri ile demir, folik asit, çinko yer almaktadır.
Bağışıklık sistemini desteklemek için bazı besinler gerekliyken, herhangi bir hastalığı iyileştirmeyecek veya engellemeyeceklerini de belirtmekte fayda vardır. Mümkünse besinleri diyet kaynaklarından almak en iyisidir, ancak bu zor gelirse, takviyeler bağışıklığa yardımcı olabilir.
Özetle öncelikli olarak yapmanız gereken şey, sağlıklı beslenme ve alışkanlıkları içeren sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemektir. Genel sağlık kurallarına uymak, bağışıklık sisteminizin güçlü ve sağlıklı kalabilmesi için yapılabilecek en doğal eylemdir. Zayıf bağışıklık sistemi varken düzenli bir yaşam tarzı önemli olmaktadır.
REFERANSLAR
- Overview of the Immune System – https://www.niaid.nih.gov/research/immune-system-overview
- Recurrent Infections Immunodeficiencies – https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/immune-deficiencies-library/recurrent-infections-immunodeficiencies.
- Show Me the Science – Why Wash Your Hands? – https://www.cdc.gov/handwashing/why-handwashing.html
- Ahs, Jill W., et al. “Diarrheal diseases in low-and middle-income countries: incidence, prevention and management.” The Open Infectious Diseases Journal 4.1 (2010).
- Stress Weakens the Immune System – https://www.apa.org/research/action/immune.
- Gamaldo, Charlene E., Annum K. Shaikh, and Justin C. McArthur. “The sleep-immunity relationship.” Neurologic clinics 30.4 (2012): 1313-1343.
- Zayıf Bağışıklık Sistemi Varken Nasıl Sağlıklı Kalınabilir?
