Strese Bağlı Oluşan Yüksek Kortizol Seviyesi Sağlığınızı Olumsuz Yönde Etkileyebilir

Yüksek kortizol seviyesi pek çok olumsuz etki oluşturabilir. Gündelik hayatta stres kaçınılmazdır ve hayatınızda büyük bir rol oynar. Az miktarlarda stres iyi olabilir, sizi hedeflerinize ulaşmanız ve hedeflerinize ulaşmanız için motive edebilir. Ancak çok fazla stres kötüdür ve sizi bunalmış, hatta hasta hissettirir. Bunun nedeni, stresin bağışıklık fonksiyonu üzerindeki olumsuz etkilerinin önemli olmasıdır [1]. Bedeniniz ve zihniniz üzerindeki stres, bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir. Vücudunuz, stres faktörlerinizle başa çıkmak için, maksimum güçte performans gösterme amacıyla maksimum hızda çalışır, bu da bağışıklığınızın zarar görmesine neden olabilir [2]. Öncelikle, vücudunuzun strese nasıl tepki verdiğini anlamak gerekir, böylece stres ve bağışıklığın nasıl bağlantılı olduğunu görebilirsiniz. Ardından, zor zamanlarda kendinizi sağlıklı hissetmenize yardımcı olmak için strese karşı tepkinizi iyileştirmenin yollarını öğrenme yoluna gidebilirsiniz.

Yüksek Kortizol Seviyesi: Vücudunuz Stresi Nasıl Yönetir?

Vücudunuzun, her stres yaşadığınızda harekete geçen yerleşik bir yanıt şekli vardır. Bu yanıt, bir stres etkeni ortaya çıktığında ve zihninize veya vücudunuza baskı yaptığında başlar. Yüksek kortizol seviyesi nasıl bir etki oluşturduğu merak edilmektedir.

Beyninizin stresi tanıyan kısmına hipotalamus denir. Hipotalamus bir stres etkeni fark eder etmez, nöronlar aracılığıyla beynin hipofiz bezi adı verilen komşu bölgesine bir mesaj gönderir. Bu bez, hipotalamustan gelen sinyalleri kaydeder ve adrenal bezlere (böbreklerinizin üstünde) kanda dolaşan stres hormonlarının miktarını artırmasını söyler.

Vücudunuzun doğal stres tepkisinin temelleri budur. Birincil stres hormonunuz olan kortizole bakacak olursak; bu önemli hormon, stres dönemlerinde enerji artışı sağlayarak çalışır. Ancak kortizolün etkileri geçicidir. Stres azaldığında, enerji desteği de azalmış olur [3].

Kortizolün vücudunuzun stresi yönetmesine yardımcı olmasının bir başka yolu, vücuttaki gerekli olmayan işlemleri durdurmaktır. Ne yazık ki, kortizol sayesinde bazı bağışıklık fonksiyonlarınız duraklatılmaktadır. Bunu stres altındayken enerjiyi korumak için yapar, ancak bu stresli dönemleri mikropların yerleşmesi için mükemmel bir zaman haline getirir.

Stres Bağışıklık Fonksiyonunuzu Nasıl Etkiler?

Kortizol, karşılaştığınız stres etkeni kısa sürdüğünde, örneğin bir randevuya geç kalmak gibi, geçici olarak çalışır. Bu, bağışıklığınız üzerindeki etkiyi en aza indirir. Ancak stres günler veya haftalar gibi daha uzun sürdüğünde, artan kortizol seviyeleri daha fazla olumsuz etkiye sahip olmaya başlayabilir [4].

Yüksek kortizol seviyesi beyaz kan hücrelerinin üretimini azaltarak bağışıklık sisteminizi baskılar. Beyaz kan hücreleri mikrop avına çıkmazsa, enfeksiyona verdiğiniz yanıt çok daha yavaşlar. Bu nedenle, uzun süre kortizol yükselmesi sizi yenemeyeceğiniz hastalıklara karşı duyarlı hale getirebilir. Bu nedenle, yüksek stres döneminden sonra soğuk algınlığı yaşanması yaygındır.

Yüksek Kortizol Seviyesi: Bağışıklık İçin Stresi Azaltın

Üzerinizdeki stresi yönetebilmek, kortizol seviyelerinin düşmesine ve dolayısıyla da bağışıklık sisteminizi korumaya yardımcı olabilir. Eğer uygun ortamınız ve vaktiniz varsa meditasyon yapmak en etkili ve eski stres yönetimi yöntemlerinden biridir. Her gün vaktinizin ayırıp konsantre olarak yaptığınız meditasyon, kanınızdaki kortizol seviyelerini düşürebilir, daha huzurlu ve dingin hissetmenizde yardımcı olabilir. Bu da bağışıklık sistemi sağlığınızı destekleyecektir.

Araştırmacılar, her gün meditasyon yapan kişilerin, yapmayan kişilere kıyasla grip virüsüne karşı daha güçlü bağışıklık yanıtı geliştirdiğini bulmuşlardır [5][6][7].

Egzersiz de aynı şekilde stresi azaltmada denenmiş ve doğru alternatif yollardan biridir. Gün içerisinde aktif olmanın sağlık faydaları sadece stres veya bağışıklık sistemi üzerinde etkileriyle değil,

Yaşam tarzı çözümlerinden hiçbiri işe yaramazsa, bir sonraki adımınız bir akıl sağlığı uzmanıyla görüşmek olmalıdır. Stres yönetimi tekniği seçiminiz ne olursa olsun, vücudunuzu ve bağışıklık sağlığınızı stresin etkilerinden korumak için kendinizi daha iyi donatmanın zamanı geldi. Yüksek kortizol seviyesi etkilerinden korunmak önemlidir.

REFERANSLAR

  1. Kiecolt-Glaser, Janice K., and Ronald Glaser. “Depression and immune function: central pathways to morbidity and mortality.” Journal of psychosomatic research 53.4 (2002): 873-876.
  2. Kiecolt-Glaser, Janice K., et al. “Psychoneuroimmunology: psychological influences on immune function and health.” Journal of consulting and clinical psychology 70.3 (2002): 537.
  3. Burke, Heather M., et al. “Depression and cortisol responses to psychological stress: a meta-analysis.” Psychoneuroendocrinology 30.9 (2005): 846-856.
  4. Jameson, P., et al. “The effect of cortisol suppression on interleukin‐6 and white blood cell responses to surgery.” Acta anaesthesiologica scandinavica 41.2 (1997): 304-308.
  5. Allen, Micha, et al. “Davidson, RJ, Kabat-Zinn, J., Schumacher, J., Rosenkranz, M., Muller, D., Santorelli, SF, Urbanowski, F., Harrington, A., Bonus, K., & Sheridan, JF (2003). Alterations in Brain and Immune Function Produced by Mindfulness Meditation. Psychosomatic Medicine, 65, 564-570.” Perspectives on Psychological Science 6: 537-559.
  6. Hayney, Mary S., et al. “Age and psychological influences on immune responses to trivalent inactivated influenza vaccine in the meditation or exercise for preventing acute respiratory infection (MEPARI) trial.” Human vaccines & immunotherapeutics 10.1 (2014): 83-91.
  7. Edwards, Kate M., et al. “Acute stress exposure prior to influenza vaccination enhances antibody response in women.” Brain, behavior, and immunity 20.2 (2006): 159-168.
  8. Strese Bağlı Oluşan Yüksek Kortizol Seviyesi Sağlığı Olumsuz Etkileyebilir.