Koronavirüs Nasıl Bulaşır? Sonbahar ile Grip Mevsiminin Gelmesi, COVID-19 ile Koşulların Zorlaşmasına Neden Olabilir

Sonbahar mevsiminde koronavirüs nasıl bulaşır ve ‘grip mevsimi koronavirüsü artıracak mı’ tarzında sorular merak edilmektedir. Yeni tip koronavirüs hakkında yapılan ilk açıklamalarda, COVID-19’un grip gibi bir hastalık olduğuna dair bilgilendirmeler yapılmıştır. Buna bağlı olarak, yazın başlangıcıyla beraber sıcaklık ve nem seviyeleri yükseldikçe yeni koronavirüsün vaka sayılarının, soğuk havalarda artış gösteren grip gibi salgınlara benzer bir mevsimsel model izleyerek, ilkbahar ve yaz aylarında düşebileceğine dair umutlar vardı. Ancak, geçtiğimiz aylarda elde ettiğimiz veriler, 2019’un Aralık ayında salgını başlayan koronavirüs hastalığının, mevsimsel gripten çok daha ölümcül ve gidişatının çok daha az tahmin edilebilir olduğunu göstermiştir. Virüs ilkbahar ve yaz boyunca da insan sağlığı için aynı şekilde tehdit oluşturmaya devam etmiş ve önlemler sıkı tutulmadığı sürece vaka sayılarında düşüş yerine yükseliş olmuştur [1].

Koronavirüs Nasıl Bulaşır: COVID-19, Grip Sezonuyla Kesişince Neler Olur?

1918 yılında ABD’yi vuran grip salgınının ilk enfeksiyon dalgası Mart ayında meydana gelmiş, hastalıkların ve ölümlerin çoğunun meydana geldiği ikinci ve daha ölümcül dalga ise Ekim ayında gerçekleşmiştir [2][3]. Çoğu solunum yolu virüsü, enfeksiyon oranlarının sonbahar ve kış aylarında zirveye ulaştığı benzer modelleri takip eder. COVID-19 pandemisi için, geçmişte yaşanan pandemi verilerine benzer bir yol izleyeceği tahmin edilmektedir.

Koronavirüs Nasıl Bulaşır? COVID-19 ve Influenza Virüslerinin Benzerlikleri – Farklılıkları

İki virüs arasındaki farklardan biri aktarım hızıdır. Grip virüsü daha kısa kuluçka süresine sahiptir, bu nedenle daha hızlı yayılabilme özelliğine sahiptir. Yaz mevsimiyle beraber vaka sayısı azalan mevsimsel gribin aksine enfekte olan hasta sayısında artış gösteren COVID-19, mevsimsel bir gripten farklı olduğunu gözler önüne sermektedir. Bu nedenle, bu sonbahardan itibaren küresel pandemiyle sarmalanmış bir grip sezonu ile başa çıkmak zorunda kalacağız gibi görünmektedir [4][5].

Her iki virüs de ya asemptomatik yani herhangi bir hastalık belirtisi göstermeyen, ya hafif-şiddetli arası geçen, ya da ölümle sonuçlanan hastalık süreci şeklinde gelişebilen solunum yolu hastalıklarına neden olurlar. İkinci olarak ise, her iki virüs de temas, damlacık veya cansız objeler yoluyla bulaşabilmektedir [6].

Mevsimsel grip ve COVID-19’un belirtileri hastalık başlangıcında benzer belirtiler gösterdiğinden, iki hastalığı birbirinden ayırabilmek için daha hızlı sonuç elde edilen testlerin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin, grip hastalarına yanlışlıkla COVID-19 varmış gibi davranmak hem ekonomik hem de hasta sağlığına potansiyel zararlı etkilere sahip olabilecek şekilde istenmeyen sonuçlar doğuracaktır. Aksi durumda ise, hastalığın COVID-19 olarak değil de mevsimsel grip gibi ele alınması, yine kişinin ve çevresindekilerin sağlığı için olumsuz etkilere neden olacaktır. Sağlık hizmetleri açısından bakıldığında ise, özellikle hizmet gücü yeterli olmayan bölgelerde acil servislerin mevsimsel grip gibi diğer viral hastalılara sahip vakalarla dolması, COVID-19 salgınıyla birleştiğinde yoğun bakım odası, personel, hammadde yetersizliği gibi felaketlere neden olabilir.

Yaklaşmakta Olan Olası COVID-19 ve Grip Fırtınasından Korunmak İçin Neler Yapabiliriz?

İki viral hastalık da benzer şekillerde bulaştığı için, özellikle el hijyenine dikkat etme, maske kullanma, kol içine veya kâğıt havluya öksürme/hapşırma ve sonrasında havluyu güvenli bir şekilde çöp olarak uzaklaştırma gibi basit sağlık önlemleri almak, iki virüsün de neden olduğu hastalıklardan korunmada etkili olacaktır.

Bu dönemde koronavirüs nasıl bulaşır sorusuna bilimsel açıklamalar yapılabilmektedir. Pandemi sürecinin uzamasıyla birlikte gelen önlem yorgunluğu [7] sizi dış tehlikelere daha açık hale getirmekte, bağışıklığınızın zayıflamasına neden olabilmektedir. COVID-19’un günümüzde hala en az salgının başladığı ilk günkü kadar tehlikeli ve bulaşıcı olduğu göz önünde bulundurularak sağlık görevlilerince tavsiye edilen önlemlere uymaya devam ederken bedensel ve ruhsal sağlığınızı da güçlü tutmakta fayda vardır. Soğuk algınlığı ile ayrılmaz bir ikili olan C vitamini ve bağışıklık sistemini güçlendirici özellikleriyle bilinen çinko minerali bakımından zengin; mürver, propolis, zencefil gibi antioksidan, antiseptik, antienflamatuvar özelliklere sahip gıda ve gıda takviyelerini tüketmek savunma sisteminizin zayıflamasına engel olacaktır [8][9][10].

REFERANSLAR

  1. COVID-19 CORONAVIRUS PANDEMIC CASES – https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries
  2. Taubenberger JK and Morens DM., 1918 Influenza: the mother of all pandemics. Revista Biomedica. 2006;17(1):69-79.
  3. 1918 Pandemic Influenza: Three Waves – https://www.cdc.gov/flu/pandemic-resources/1918-commemoration/three-waves.htm
  4. Belongia EA and Osterholm MT., COVID-19 and flu, a perfect storm. Science (New York, NY). 2020 Jun 1;368(6496):1163-.
  5. The Next COVID-19 Phase – https://edhub.ama-assn.org/jn-learning/audio-player/18520301
  6. Q&A: Influenza and COVID-19 – similarities and differences – https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/q-a-similarities-and-differences-covid-19-and-influenza
  7. Karantina Önlem Yorgunluğu Düşündüğünüzden Daha Tehlikeli Sonuçlar Doğurabilir https://www.novanutrica.com/karantina-onlem-yorgunlugu-dusundugunuzden-daha-tehlikeli-sonuclar-dogurabilir/
  8. Galal A. et al., Productive performance and immune response of laying hens as affected by dietary propolis supplementation. International Journal of Poultry Science. 2008;7(3):272-8.
  9. Maggini S. et al.,. A combination of high-dose vitamin C plus zinc for the common cold. Journal of International Medical Research. 2012 Feb;40(1):28-42.
  10. Zhu H. et al., Mixed polysaccharides derived from Shiitake mushroom, Poriacocos, Ginger, and Tangerine peel enhanced protective immune responses in mice induced by inactivated influenza vaccine. Biomedicine & Pharmacotherapy. 2020 Jun 1;126:110049.