Karnımızı Doyururken Beynimizi de Doyurmalıyız!

Yaşımız ilerledikçe vücudumuzun da bizimle yaşlandığını inkâr etmek mümkün değildir. Organlar yaşlandıkça performanslarında düşüşler, aksamalar olacaktır. Önemli ve enerji odaklı bir organ olan beyin, vücudun kalorisinin yaklaşık yüzde 20’sini kullanır. Vücudun kontrol merkezi olarak, kalbin atmasından, soluk almaya; hareket etmeden, hissetmeye kadar pek çok şeyden sorumludur. Beyni en üst düzeyde çalışır durumda tutmak ve gün boyunca konsantrasyonunu korumak için bol miktarda iyi “yakıt” gerekir. Bazı besinleri günlük diyetinize ekleyerek hayatınızın geri kalanında beyin sağlığınızı koruma şansını arttırabilirsiniz [1]. Yiyecekler sadece besin ve enerji kaynağı olarak görev almaz, ayrıca, son zamanlarda da fark edildiği üzere, vücudun hastalıklara karşı direncinin yükselmesinde ve dış etkenlere karşı kendini korumasında da önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin kemirgenlerde ve insanlarda yapılan araştırmalarda, omega-3 yağ asitleri açısından zengin bir diyetin, canlıdaki bilişsel süreçleri desteklediği ve sinaptik fonksiyonları koruyan genleri arttırdığı görülmüştür [2]. Özellikle somon balığı, keten tohumu ve ceviz gibi yemişlerde bulunan omega-3 yağ asitlerinin; çoğunlukla yaşlılarda görülen algı azalması, Alzheimer hastalığı ya da duygu durum bozukluğu gibi durumlarda iyileşme sağladığı gözlemlenmiştir [3][4]. Zerdeçal bitkisinin baharat olarak kullanılan köklerinden elde edilen “kurkumin” in ise travmatik beyin hasarlarında bilişsel bozulmanın düzelmesinde etkin olarak rol aldığı tespit edilmiştir [5].

Bitter çikolata tüketmenin tatlı krizini bastırmanın yanında beynin sağlığına da yararlı olduğunu biliyor muydunuz?

Bitter çikolata içerisinde yoğun olarak bulunan kakao bir tür antioksidan olan “flavonoid”leri içerir. Oksidatif strese karşı oldukça hassas olan beyin için antioksidanların varlığı çok önemlidir. 2013 yılında yapılan bir araştırmada, kakaoda bulunan “flavonoid”lerin beyin için olduğunun bulunmasının yanında beynin hafıza ve öğrenimde görevli olan kısımlarında nöron ve kan damarı büyümesini de teşvik ettiği görülmüştür [6]. 

Fındık, yumurta gibi besinlerde hafıza ve beyin gelişimini destekler. Sağlıklı yağ asitleri, vitaminler, antioksidanlar içeren bileşikler beyin hücrelerinin nöron adı verilen yapısını iyileştirmeye yardımcı olurken; şekerler ve doymuş yağlar gibi diğer bileşikler beyin hücre yapılarına zarar verebilir. 

Referanslar

  1. Fernando Gómez-P. Brain foods: the effects of nutrients on brain function. Nat Rev Neurosci. 2008 Jul; 9(7): 568–578.
  2. Gomez-Pinilla F, Kostenkova K. The influence of diet and physical activity on brain repair and neurosurgical outcome. Surg Neurol. 2008 Oct;70(4):333-5; discussion 335-6.
  3. Gelder BM, Tijhuis M, Kalmijn S, Kromhout D. Fish consumption, n-3 fatty acids, and subsequent 5-y cognitive decline in elderly men: the Zutphen Elderly Study. Am J Clin Nutr. 2007;85:1142–1147.
  4. Hashimoto M, et al. Chronic administration of docosahexaenoic acid ameliorates the impairment of spatial cognition learning ability in amyloid β-infused rats. J Nutr. 2005;135:549–555
  5. Wu A, Ying Z, Gómez-Pinilla F. Dietary curcumin counteracts the outcome of traumatic brain injury on oxidative stress, synaptic plasticity, and cognition. Exp Neurol. 2006;197:309–317.
  6. Astrid Nehlig. The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance. Br J Clin Pharmacol. 2013 Mar; 75(3): 716–727. Published online 2013 Feb 5.