Hint Mutfağından Mutfağımıza; ZERDEÇAL
Hint mutfağına özgü bir baharat karışımı olan köriyi hepimiz yemeklerimizde tatlandırıcı olarak kullanıyoruz. Hint mutfağından mutfaklarımıza giren bu baharat karışıma rengini veren ve temel malzemelerinden biri zerdeçaldır. Zerdeçal ise özellikle son zamanlarda sağlığımıza faydalı etkileri nedeniyle bir yaygınca tüketilmeye başlamıştır. Peki herkesin insan sağlığına faydalarını konuştuğu, her aktarda hem toz hali bulunan hem de kök hali bulunan bu zerdeçal nedir ve gerçekten insan sağlığına faydalı mıdır ? Şimdi bu sorulara biz de yakından bakalım. Zerdeçal, dünyanın tropikal ve subtropikal bölgelerine dağılmış bir bitkidir. Yaygın olarak Çin ve Hindistan olmak üzere Asya ülkelerinde yetiştirilmektedir. Zerdeçal, özellikle Doğu halkı ve tüm dünyada önemli bir baharattır. Tarihi binlerce yıl öncesine dayanan Hint tıbbı Ayurveda’da kanser dahil birçok farklı hastalığa karşı sıklıkla kullanıldığından geniş bir yere sahiptir. Bugün zerdeçal bilimsel olarak etkinliği en çok çalışılan doğal maddelerden biridir [1].
Zerdeçal Bitkisi
Curcuma longa (zerdeçal), muhtemelen doğudan, güney doğu Asya kökenli, Zingiberaceae (Zencefil familyası) kökenli gövdesi toprak altında bulunan küçük bir bitkidir. Bitki, ticari olarak mevcut baharat zerdeçalının kaynağı olan kök sisteminde, parlak sarı ila turuncu renkte etli toprak altı gövdeleri üretir. Buradan elde edilen toz haldeki zerdeçal baharat, gıda koruyucu ve renklendirici olarak kullanılır. Zerdeçal, antioksidan, antibakteriyel, antienflamatuar, bağışıklık sistemini düzenleyici (immün modulatör) ve analjezik özellikleri gibi çeşitli önemli faydalı özelliklere sahip olduğu için uzun bir terapötik kullanım geçmişine sahiptir [2].
Baharatların Kraliçesi
‘Baharatların kraliçesi’ veya ‘Hindistan’ın Altın Baharatı’ olarak da bilinen zerdeçal Ayurvedik tıpta yüzyıllardır anoreksi, öksürük, diyabetik yaralar, karaciğer hastalıkları, romatizma ve sinüzit gibi çeşitli hastalıklar için tedavi amaçlı kullanılmıştır. Zerdeçalın aktif bileşenleri, flavonoid kurkumin (diferülorometan) ile tumeron, atlanton ve zingiberone dahil olmak üzere çeşitli uçucu yağlardır. Zerdeçal ve kurkumin bileşeninin suda ve yağda çözünür özütleri, C ve E vitaminleriyle karşılaştırılabilir güçlü antioksidan aktivite gösterir [3]. Baharat ve pigment olarak kullanımına ek olarak, zerdeçal ve bileşenleri, bir biyolojik etki yelpazesi gösterir. Zerdeçalla ilgili modern ilgi ise 1970’lerde, araştırmacıların otun iltihap önleyici ve antioksidan özelliklere sahip olabileceğini gördüklerinde başladı [4].
Güvenlik değerlendirme çalışmaları, zerdeçal ve kurkuminin toksik etkisi olmadan çok yüksek bir dozda iyi tolere edildiğini göstermektedir. Böylece, zerdeçal ve kurkumin, çeşitli hastalıkların tedavisi için modern tıbbın gelişimi için potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir [5].
REFERANSLAR
[1]. Nasri, Hamid & Sahinfard, N & Rafieian-Kopaei, Mahmood & Rafieian, S & Shirzad, M & Rafieian-kopaei, Mahmoud. (2014). Turmeric: A spice with multifunctional medicinal properties. J HerbMed Pharmacol. 3. 5-8.
[2]. Damalas, Christos. (2011). Potential uses of turmeric (Curcuma longa) products as alternative means of pest management in crop production. Plant Omics. 4. 136-141.
[3]. Labban, Louay. (2014). Medicinal and pharmacological properties of Turmeric (Curcuma longa): A review. Int J Pharm Biomed Sci.. 5. 17-23.
[4]. Rathaur, Pavan & Raja, Wasif & Ramteke, Pramod & John, Suchit. (2019). TURMERIC: THE GOLDEN SPICE OF LIFE.
[5]. Chattopadhyay, Ishita & Biswas, Kaushik & Bandyopadhyay, Uday & K. Banerjee, Ranajit. (2003). Turmeric and Curcumin: Biological actions and medicinal applications. Curr Sci. 87.
