Geleneksel Çin Tıbbından Günümüze: Alıç Meyvesi

Gülgiller ailesinden olan alıç bitkisinin (Crataegus sp.) anayurdu henüz bilinmemekte olup, ülkemizde de yaklaşık 20 türü yetişmektedir. Alıç meyvelerinin rengi sarıdan kırmızı-koyu kırmızı veya siyaha kadar değişmektedir ve tatlı ekşi bir tada sahiptirler [1]. Yüzyıllar boyunca alıç meyvesi sindirim problemleri, kalp yetmezliği ve yüksek tansiyon için bitkisel bir ilaç olarak kullanılmıştır. Hatta geleneksel Çin tıbbının da önemli bir parçasıdır. Kalp Dostu Alıç bitkisi sağlığa faydalı bileşiklerle doludur. Bu bileşiklerin kalp sağlığını arttırdığı gösterilmiştir. İçeriğindeki flavonoidler kan akışını iyileştirir, kan damarlarını hasarlara karşı koruma sağlar ve kan damarlarını genişletmeye yardımcı olur [2]. Alıç içerisinde bulunan diğer kimyasal besin ve bileşiklerden birkaçı ise; Quercetin, kolin, asetilkolin, klorojenik asit, B1 vitamini, B2 vitamini, C vitamini, kalsiyum, demir, fosfor [3].

Antioksidan Deposu

Alıç meyvesi, bitkilerde bulunan güçlü antioksidan bileşikler olan en yaygın bilinen polifenol kaynaklarından biridir [4].

Diyetinizdeki antioksidanlar, vücudunuza fazlasıyla zarar verebilecek olan serbest radikal denilen dengesiz molekülleri etkisiz hale getirir. Bu moleküller; zayıf beslenme, hava kirliliği ve sigara dumanı gibi çevresel toksinlerden kaynaklanabilmektedirler [5].

Antioksidan aktiviteleri nedeniyle, polifenoller çok sayıda sağlık yararı ile ilişkilendirilmiştir [6][7]:

  • Bazı kanserler
  • 2 tip diyabet
  • Astım
  • Bazı enfeksiyonlar
  • Erken cilt yaşlanması

Bağışıklık Sisteminize Destek

Alıç meyvesi, bağışıklık sisteminizi güçlendirebilecek anti-bakteriyel ve iltihap önleyici özelliklere sahip olabilmektedir.

Yapılan bir deneyde alıç ekstresinin, Streptococcus aureus ve Klebsiella pneumoniae bakterilerine karşı önemli anti-bakteriyel etki gösterdiği, bazı zararlı bakterileri öldürdüğü bulunmuştur [8]. 

Kronik iltihap; tip 2 diyabet, astım ve bazı kanserler dahil olmak üzere birçok hastalıkla ilişkilendirilmiştir [9]. Karaciğer hastalığına sahip farelerde yapılan bir çalışmada alıç meyvesi özü, iltihaba neden olan bileşiklerin seviyelerini önemli ölçüde düşürmüştür [10].

Tansiyonu Düzenlemeye Yardımcı

Hayvanlarda ve insanlarda yapılan birçok çalışma, alıç bitkisinin kan damarlarını gevşetebildiğini, dolayısıyla da kan basıncını düşürdüğünü göstermiştir [11].

Birçok bitki pratisyeni alıç meyvelerini, çiçeklerini ve yapraklarını doğal tansiyon düşürücü olarak tavsiye eder. İngiliz Genel Uygulama Dergisi’nde yayınlanan bir bilimsel çalışmada, alıç ekstresi kullanan gruptaki hastalarda kontrol grubuna kıyasla diyastolik kan basıncında daha fazla azalma yaşandığı tespit edilmiştir [12].

Sindirimde de Rol Oynar

Alıç meyveleri ve alıç özü, sindirim sorunlarını, özellikle hazımsızlık problemleri ve mide ağrısını tedavi etmek için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Meyvelerinin, kabızlığı azalttığı ve prebiyotik olarak görev aldığı bilinen lifleri ile sindirime yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. Prebiyotikler, sağlıklı bağırsak bakterilerinizi besler ve sağlıklı sindirimi sürdürmek için hayati öneme sahiptir [13].

Ek olarak, saç büyümesini artırma, kaygıyı azaltma gibi etkileri olabilir. Ancak bu tedavi edici özellikleri için meyveyi tüketmeden önce alerji gibi sağlık sorunları yaşamamak için doktorunuza başvurmanız önemlidir.

Kaynak

  1. Nabavi SF, Habtemariam S, Ahmed T, Sureda A, Daglia M. Polyphenolic Composition of Crataegus monogyna Jacq.: From Chemistry to Medical Applications. Nutrients. 2015 Sep 11;7(9):7708-28.
  2. http://www.altmedrev.com/archive/publications/8/4/442.pdf
  3. Irkhlas A. Khan and Ehab A. Abourashed. Leung’s Encyclopedia of Common Natural Ingredients: Used in Food, Drugs, and Cosmetics (3rd edition) . Hoboken, NJ: Wiley 2010.
  4. Zhao CN, Meng X, Li Y, Li S, Liu Q, Tang GY. Fruits for Prevention and Treatment of Cardiovascular Diseases. Nutrients. 2017 Jun 13;9(6). 
  5. Alkadi H. A Review on Free Radicals and Antioxidants. Infect Disord Drug Targets. 2018 Jun 28.
  6. Pandey KB, Rizvi SI. Plant polyphenols as dietary antioxidants in human health and disease. Oxid Med Cell Longev. 2009 Nov-Dec;2(5):270-8.
  7. Wu P, Li F, Zhang J, Yang B, Ji Z, Chen W. Phytochemical compositions of extract from peel of hawthorn fruit, and its antioxidant capacity, cell growth inhibition, and acetylcholinesterase inhibitory activity. BMC Complement Altern Med. 2017 Mar 11;17(1):151.
  8. Niu Y, Nan Y, Yuan L, Wang R. Study on antibacterial effect of medlar and hawthorn compound extract in vitro. Afr J Tradit Complement Altern Med. 2013 Apr 12;10(3):567-73. eCollection 2013.
  9. Shin IS, Lee MY, Lim HS, Ha H, Seo CS, Kim JC, Shin HK. An extract of Crataegus pinnatifida fruit attenuates airway inflammation by modulation of matrix metalloproteinase-9 in ovalbumin induced asthma. PLoS One. 2012;7(9):e45734.
  10. Hunter P. The inflammation theory of disease. The growing realization that chronic inflammation is crucial in many diseases opens new avenues for treatment. EMBO Rep. 2012 Nov 6;13(11):968-70.
  11. Chen ZY, Zhang ZS, Kwan KY, Zhu M, Ho WK, Huang Y. Endothelium-dependent relaxation induced by hawthorn extract in rat mesenteric artery. Life Sci. 1998;63(22):1983-91.
  12. Walker AF, Marakis G, Simpson E, Hope JL. Hypotensive effects of hawthorn for patients with diabetes taking prescription drugs: a randomised controlled trial. Br J Gen Pract. 2006 Jun;56(527):437-43.
  13. Corzo N et al. Prebiotics: concept, properties and beneficial effects. Nutr Hosp. 2015 Feb 7;31 Suppl 1:99-118.