Domuz Gribi Hakkında Yanlış Bilinenler, Korunma Yolları ve Daha Fazlası
Domuz gribi (H1N1) adından da anlaşılabildiği gibi domuzlarda görülen, nadir durumlarda insanlara da bulaşabilen bir hastalıktır. Avrupa’da yayılmasından sonra ülkemizde de 2009 yılının ilk aylarında salgının Türkiye’ye ulaşma ihtimalleri üzerine konuşulmuş, halk arasında paniğe sebep olmuş, hastanelerin acil servisleri domuz gribi endişesiyle gelen hastalarla dolup taşmıştır [1]. Bu süreçte hastalık üzerine pek çok doğru ve yanlış haber hızlıca yayılmış ve bu da toplumda hastalığa karşı yanlış tepkilerin oluşmasına neden olmuştur. Domuz Gribine Ne Sebep Olur? “A tipi influenza” adı verilen virüs, domuzlarda solunum yolunda ölümle sonuçlanabilecek rahatsızlıklara sebep olurken normalde insanlarda görülmeyen bir virüstür [2]. Domuz çiftliğinde çalışan, hayvanat bahçesinde domuz ile yakınlaşan, hayvana yakından temas eden yetişkin ve çocuklara hastalık yapıcı virüsün bulaşabildiği gösterilmiştir [3]. Sanıldığı gibi herhangi bir domuz ürünü (pişmiş domuz eti, domuz pastırması vs.) tüketildiğinde bulaşabilecek bir hastalık değildir. Bu hastalığa sahip olan kişiler ile aynı ortamda bulunduğunuzda kişinin öksürüğü ve hapşırığı sonrası havaya yaydığı küçük virüs damlaları ile size de bulaşabilmektedir. Ayrıca öksürük veya mukusun temas ettiği yüzeye dokunduğunuzda da domuz gribine yakalanabilirsiniz [2]. Yetişkinler virüsü aldıktan sonra yaklaşık 7 gün boyunca hastalığı yayabilme potansiyeline sahip olabilirler, çocuklarda ise bu süre yaklaşık 10 gündür.
Belirtileri Nelerdir?
Mevsimsel gribe benzer şekilde [4]:
- Yüksek Ateş (Her hastada görünmeyebilir)
- Öksürük
- Boğaz Ağrısı
- Genel Vücut Ağrısı (Eklem Ağrıları)
- Baş Ağrısı
- Göz Kızarıklığı
- Burun Akıntısı ve/veya Tıkanıklığı
- Mide Bulantısı/Kusma
- İshal ve bunlara bağlı olarak görülen
- Yorgunluk Hali
gibi belirtilere sahiptir. Ancak bu durumlarda kişinin kendisine domuz gribi teşhisi koyup ona göre uygulama yapması yanlış olacaktır. Bu şikayetlerin devamında, özellikle çocuklarda, nefes darlığı, solunum problemleri, göğüste veya karında ağrı veya basınç, ani baş dönmesi, şiddetli veya devam eden kusma, iyileşen ancak daha kötü öksürük ve ateşle geri dönen grip belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden doktora gidip uzman yardımı alınması gerekmektedir.
Hastalıktan Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Hastalığa yakalanmamak veya önlem almak adına yapılabilecek şeylerden en önemlisi steril (temiz, mikroptan arındırılmış) ortamlarda bulunmaya çalışmaktır. Her birey kendi kişisel temizliğine ve çevresine dikkat ettiği zaman eğer virüse sahipse hastalığı yayma riski azalacak, hasta değilse de dışarıdan virüsü alma olasılığı düşecektir.
Bağışıklık sistemini her türlü saldırıya karşı güçlü tutabilmek adına uyku düzenine dikkat edilmesi, düzgün ve dengeli beslenilmesi, gerektiğinde takviye gıdaların alınması da hastalığa karşı alınabilecek önlemler arasındadır.
Hastalık sırasında yine diğer mevsimsel grip rahatsızlıkları gibi domuz gribi sürecinde de vücudunuz fazlasıyla su kaybedeceğinden bolca sıvı tüketmeye özen gösterilmelidir. Ayrıca tüketilen sıvı vücut sıcaklığını düşürmede ve ağrıların azalmasında yardımcı olmaktadır [5].
2009 yılında geliştirilmeye başlanan domuz gribi aşısı başlarda ayrı olarak uygulanırken, artık genel grip aşısı içerisine geliştirilmiş olarak dahil edilmiştir [6]. Astım veya benzeri alerjik durumlara sahip olan kişilerin aşı uygulanmadan önce testlere tabii tutulması gerekmektedir.
REFERANSLAR
- https://www.who.int/mediacentre/news/statements/2010/h1n1_vpc_20100810/en/
- Jilani, Talha N. et al. H1N1 Influenza (Swine Flu). StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing, 2019.
- Pal, Mahendra. Public health concern due to emerging and re-emerging zoonoses. International Journal of Livestock Research1 (2013): 56-62.
- Goodwin, Robin, et al. Initial psychological responses to Influenza A, H1N1 (” Swine flu”). BMC Infectious Diseases1 (2009): 166.
- Temte, Jonathan L. “Basic rules of influenza: how to combat the H1N1 influenza (swine flu) virus.” American family physician11 (2009): 938-939.
- https://www.cdc.gov/h1n1flu/
