Dersimiz Limon: Yağı, Bileşikleri ve Daha Fazlası
“L-askorbik” asit olarak da bilinen C vitamini, bazı gıdalarda doğal olarak bulunan, besin takviyesi olarak da alınabilen ve suda çözülebilen bir vitamindir. Pek çok hayvanın aksine, biz insanlar, C vitaminini sentezleyemediğimiz için diyetimizde bulunması gereken temel bileşenlerden biridir [1]. C vitamini; kollajen, L-karnitin ve bazı nörotransmiterlerin biyosentezi yani sinirsel sinyallerin iletimini sağlayan kimyasalların üretimi için gereklidir. C vitamini ayrıca protein metabolizmasında rol oynar [2]. Meyveler, özellikle narenciye, meyve suları ve pek çok sebze mükemmel C vitamini kaynaklarıdır. Bilimsel olarak Citrus limonu olarak bilinen limonlar, dünyanın en popüler narenciye meyveleri arasındadır. Genellikle bütün meyve olarak tüketilmezler. Bunun yerine, yemeklerle süslendikleri gibi küçük dilimler halinde yenilirler ve meyve suyu sık sık ekşi bir lezzet sağlamak için kullanılır.
C vitamini deposu Limon
Limon, harika bir C vitamini ve lif kaynağıdır ve birçok bitkisel bileşik, mineral ve uçucu yağ içerir [3].
Limonlardaki ana lif “pektin”dir. Pektin gibi çözünebilir olan lifler; şeker ve nişastanın sindirimini yavaşlatarak kan şekeri seviyesini düşürebilir [4].
Limon, temel bir vitamin ve antioksidan olan, bağışıklık sistemi ve cilt sağlığı için önemli C vitamininin yanı sıra; kan basıncı seviyesinde ve kalp-damar sağlığı üzerinde olumlu etkileri olan potasyum açısından da zengindir [5-6]. Yine limonda bulunan B6 vitamininin görevi ise alınan besinleri enerjiye dönüştürmektir.
Limonun İçeriği
Sitrik asit limonda bol miktarda bulunan bir organik asittir. Böbrek taşı oluşumunu engellemeye yardımcı olur. “Hesperidin” kan damarlarını güçlendirirken, “diosmin” kan damarlarındaki yangıyı azaltabilir.
Limon kabuğunda bulunan “D-limonene”, limon esansiyel yağlarının ana bileşenidir ve kendine özgü kokusundan sorumludur. Mide ekşimesi ve reflü rahatsızlığını hafifletmeye yardımcı olabilir [7]. Ayrıca kimyasal karsinojenlerin yani kanser yapıcı maddelerin neden olduğu tümör oluşumunu da durdurarak kanseri önleyebileceği gösterilmiştir [8].
Sağlık için C vitaminince zengin meyve ve sebzeler tüketin
35 – 75 yaş arası kadın ve erkeklerde yapılan bir çalışmada, meyve ve sebzelerin, özellikle yeşil yapraklı sebzelerin ve C vitamini bakımından zengin meyve ve sebzelerin tüketiminin, koroner kalp hastalıklarına karşı koruyucu bir etkisi olduğu görülmüştür [9].
Araştırmalar, limonlarda bulunan “polifenol” antioksidanlarının, obeziteyi tetiklemek için aşırı beslenen farelerde ağırlık artışını önemli ölçüde azalttığını göstermiştir.
Özetle limon, salatalarımıza çorbalarımıza lezzet ve koku katmanın yanında kilo kaybına da yardımcı olabilecek; anemi, sindirim sorunları, böbrek sorunları gibi risklerin de azalmasını sağlayabilecek sağlıklı bir meyvedir. Sadece suyu değil, bütünüyle tüketilmelidir.
Kaynaklar
- Li Y, Schellhorn HE. New developments and novel therapeutic perspectives for vitamin C. J Nutr 2007;137:2171-84.
- Carr AC, Frei B. Toward a new recommended dietary allowance for vitamin C based on antioxidant and health effects in humans. Am J Clin Nutr 1999;69:1086-107.
- https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/09150?fgcd=&manu=&format=&count=&max=25&offset=&sort=default&order=asc&qlookup=af%3A%28++lemon+%2Blemon+%29&ds=SR&qt=standard&qp=&qa=lemon&qn=&q=lemon&ing=
- Joanne Slavin. Fiber and Prebiotics: Mechanisms and Health Benefits. Nutrients. 2013 Apr; 5(4): 1417–1435. Published online 2013 Apr 22.
- Wintergerst ES1, Maggini S, Hornig DH. Immune-enhancing role of vitamin C and zinc and effect on clinical conditions. Ann Nutr Metab. 2006;50(2):85-94. Epub 2005 Dec 21.
- D’Elia L1, Barba G, Cappuccio FP, Strazzullo P. Potassium intake, stroke, and cardiovascular disease a meta-analysis of prospective studies. J Am Coll Cardiol. 2011 Mar 8;57(10):1210-9. doi: 10.1016/j.jacc.2010.09.070.
- Sun J. D-Limonene: safety and clinical applications. Altern Med Rev. 2007 Sep;12(3):259-64.
- Reicks MM1, Crankshaw D. Effects of D-limonene on hepatic microsomal monooxygenase activity and paracetamol-induced glutathione depletion in mouse. Xenobiotica. 1993 Jul;23(7):809-19.
- Joshipura KJ1, Hu FB, Manson JE, Stampfer MJ, Rimm EB, Speizer FE, Colditz G, Ascherio A, Rosner B, Spiegelman D, Willett WC. The effect of fruit and vegetable intake on risk for coronary heart disease. Ann Intern Med. 2001 Jun 19;134(12):1106-14.