C Vitamini Hakkında Bilmemiz Gerekenler
C Vitamini Nedir Hastalık mevsiminin gelmesi, narenciyelerin manava, pazara, markete girmesi herkeste aynı düşünceye neden olur; portakal ve mandalina yemeliyim ki hasta olmayayım. Peki hepimizin dilinde olan C vitamini nedir, hangi besinlerde bulunur ve bizi hangi hastalıklardan nasıl korur ? C vitamini, diğer adıyla askorbik asit, suda çözünemeyen ve ısıya dayanıklı olmayan bir vitamindir. Bu yüzden C vitamininden gerçek anlamda yararlanabilmek için besinleri çiğ olarak tüketmemiz gerekmektedir. Portakal, greyfurt, mandalina, limon, kivi gibi meyvelerde ve maydanoz, taze rezene, yeşil biber, kırmızı biber, kuşburnu, kırmızı lahana, soğan ve bezelye gibi sebzelerde bulunan bu vitaminin insan sağlığına faydaları bir o kadar fazla. İnsanlar tarafından sentezlenemediğinden, C vitaminini besinlerden elde etmek gerekir ve güçlü bir anti-oksidan, kollajen ve önemli biyomoleküllerin sentezinde yardımcı ve bağışıklık sistemi hücrelerinde düzenleyici olarak görev yapar.
Bakteri üremesi, bağışıklığı düzenleme ve organizmanın antioksidan depoları üzerindeki doğrudan etkileri sayesinde; sepsis, travma, yanık ve sistemik inflamasyonun oluşum sürecini etkiler. C vitaminin bir görevi de vücuttaki diğer önemli biyokimyasal mekanizmalarda yardımcı görevi görmesidir.
Soğuk algınlığına genellikle bir virüs sebep olur ve belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar; tıkalı burun veya burun akıntısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrıları, öksürükler, hapşırma, ateş, kulaklarda ve yüzde basınç, tat ve koku kaybı gibi belirtiler baş gösterir. C vitamininin soğuk algınlığı üzerindeki etkisi, çeşitli çalışmaların konusu olmuştur. C vitamininin, soğuk algınlığı ataklarının süresini ve semptomlarının şiddetini azalttığı gösterilmiştir. Avantajları C vitamininin antioksidan özelliğine dayanabilir.
Yetersiz ve dengesiz beslenme alışkanlığı olanlar, akıl hastalığı olan veya fiziksel engelli çocuklarda uzun süreli C vitamini eksikliği görülebilir. Yine C vitamini eksikliğinde diş etinde ve derialtı kılcal damarlarda kanama ve bunun sonucunda çürük oluşumları görülebilmektedir.
C vitamininin kanserin önlenmesi ve tedavisinde de etkin olabileceği bildirilmiştir. Yüksek konsantrasyonlarda C vitamini anti-tümör etkisi gösterirken düşük konsantrasyonlarda, antioksidan özellik göstermiştir.
Ayrıca C vitamini, hücre ve dokuların biyokimyasal mekanizmalarının normal olarak işleyişine imkan sağlayarak sağlığımızı korumamıza yardımcı olur. Siz de soğuk havaların kendini hissettirmeye başladığı bu günlerde hastalıklara karşı C vitamininden zengin besinler tüketerek sağlığınızı destekleyin!
Referanslar
1- Nabzdyk CS, Bittner EA. Vitamin C in the critically ill – indications and controversies. World J Crit Care Med. 2018;7(5):52-61. Published 2018 Oct 16. doi:10.5492/wjccm.v7.i5.52.
2- Padayatty SJ, Levine M. Vitamin C: the known and the unknown and Goldilocks. Oral Dis. 2016;22(6):463-93.
3- Langlois P. L., Lamontage F., Vitamin C for the critically ills: is the evidence strong enough?.
4- Padayatty SJ, Levine M. New insights into the physiology and pharmacology of vitamin C. CMAJ. 2001;164(3):353-5.
5- https://www.nhs.uk/conditions/common-cold/
6- Hemilä, Harri. (1992). Vitamin C and the common cold. British Journal of Nutrition. 67. 10.1079/BJN19920004.
7- A.A. Wijkmans, Rian & Talsma, Koen. (2016). Modern scurvy. Journal of Surgical Case Reports. 2016. rjv168. 10.1093/jscr/rjv168.
8-Agarwal A, Shaharyar A, Kumar A, Bhat MS, Mishra M. Scurvy in pediatric age group – A disease often forgotten?. J Clin Orthop Trauma. 2015;6(2):101-7.
9- González MJ, Rosario-Pérez G, Guzmán AM, et al. Mitochondria, Energy and Cancer: The Relationship with Ascorbic Acid. J Orthomol Med. 2010;25(1):29-38.
10- da Mata AMO, de Carvalho RM, de Alencar MVOB, de Carvalho Melo Cavalcante AA, da Silva BB, Ascorbic acid in the prevention and treatment of cancer. Rev Assoc Med Bras 2016; 62(7):680-686.
