BÖBREK HASTALIKLARI
Böbreklerimiz vücudumuzun filtresi görevi gördüğünden işlevleri çok önemlidir. Ancak böbrek sorunları oldukça yaygınlaştı. Gelin şimdi böbrek hastalıklarına bir de biz yakından bakalım. Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) İnatçı idrar anormallikleri, yapısal böbrek anormallikler veya bozulmuş boşaltım böbrek fonksiyonu ile tanımlanır. KBH olan hastaların çoğunluğu, yüksek kardiyovasküler hastalık ve ölüm riski altındadır. Son dönem böbrek hastalığına ilerleyenler için, böbrek nakli tedavisine sınırlı erişilebilirlik dünyanın birçok yerinde bir sorundur. KBH’nin gelişimi ve ilerlemesi için risk faktörleri arasında doğumda düşük böbrek hücresi (nefron) sayısını, ilerleyen yaşa bağlı böbrek hücresi kaybını ve toksik maruziyetlerin veya hastalıkların (örneğin obezite ve tip 2 diyabet) neden olduğu akut veya kronik böbrek hasarları yer alır. KBH olan hastaların yönetimi erken tespit veya önleme, altta yatan nedenin (mümkünse) ilerlemesini engellemeye ve devam eden böbrek hücresi kaybına katkıda bulunan ikincil işlemlere dikkat etmeye odaklanır. Kan basıncı kontrolü, kan basıncını ve sıvı dengesini düzenleyen hormonal sistemin (renin-anjiyotensin sistemi) baskılanması ve hastalığa özgü girişimler tedavinin temel taşlarıdır. Anemi, metabolik asidoz ve sekonder hiperparatiroidizm gibi KBH komplikasyonları kardiyovasküler sağlığı ve yaşam kalitesini ciddi oranda etkiler ve tedavi gerektirir [1].
Kronik böbrek hastalığı, artan bir halk sağlığı sorunudur. Yaygınlık oranı dünya genelinde % 8-16 olduğu tahmin edilmektedir. Komplikasyonlar arasında artmış ve ileri kardiyovasküler problemler, böbrek hastalığının ilerlemesi, akut böbrek hasarı, bilişsel gerileme, anemi, mineral ve kemik bozuklukları ile kırıklar bulunur. Dünya çapında, diabetes mellitus, kronik böbrek hastalığının en yaygın nedenidir, ancak bazı bölgelerde bitkisel ve çevresel toksinler gibi diğer nedenler daha yaygındır [2].
Kronik böbrek hastalığı, erken ölüm, böbrek yetmezliği, ve kardiyovasküler hastalık olumsuz sonuçları ile hastanın yaşamının birçok yönünü etkileyen ilerleyici bir durumdur. Bu hastalarda yetersiz beslenme nispeten sık görülen bir problemdir, bu problem; yetersiz besin alımı, metabolizma artması veya diyalizde besin kaybının sonucu olabilir [3].
Böbrekler, aşırı sıvı, elektrolitler ve toksik atık ürünlerin kontrollü bir şekilde atılması sayesinde vücut dengesinin sağlanmasında kilit rol oynar. Üremi sendromu, terapötik müdahalelere rağmen düzeltilemeyen böbrek fonksiyonlarının geri dönüşümsüz kaybı nedeniyle değişen fizyolojiye denktir. Böbrek fonksiyonlarının kaybı, üremi sendromuna katkı yapan bağırsak bariyerinin yapısal ve fonksiyonel değişikliklerine neden olur [4].
Böbreklerde biriken kalsiyum oksalat veya ürik asit gibi bazı maddeler idrar normal seviyelerinin üzerinde bulunursa oldukça ağrı yaratan böbrek taşlarının oluşmasına neden olur. Dünyada % 5-15 oranında görülme sıklığı olan yaygın bir hastalıktır. Böbrek taşlarının yaklaşık dörtte üçünde kalsiyum bulunur; kalsiyum oksalat taşları maksimum sayıdadır. Diyet kısıtlamaları ile böbrek taşlarının görülme sıklığı ve tekrarı ile en aza indirilebilir [5].
Sizlerde böbrek sağlığınızı korumak için daha az tuz tüketip bol su içmeyi, kan şekeri seviyelerinizi ve tansiyonunuzu takip etmeyi unutmayın.
REFERANSLAR
- Romagnani, Paola & Remuzzi, Giuseppe & Glassock, Richard & Levin, Adeera & Jager, Kitty & Tonelli, Marcello & Massy, Ziad & Wanner, Christoph & Anders, Hans-Joachim. (2017). Chronic kidney disease. Nature Reviews Disease Primers. 3. 17088. 10.1038/nrdp.2017.88.
- Jha, Vivekanand & Garcia Garcia, Guillermo & Iseki, Kunitoshi & Li, Zuo & Naicker, Saraladevi & Plattner, Brett & Saran, Rajiv & Wang, Angela & Yang, Chih-Wei. (2013). Chronic kidney disease: Global dimension and perspectives. Lancet. 382. 10.1016/S0140-6736(13)60687-X.
- Abdollahi, Shima & Razmpoosh ; Msc, Elham & Toupchian, Omid & Salehi-Abargouei, Amin. (2018). Nutritional Status of Patients with Chronic Kidney Disease in Iran: A Narrative Review. journal of nutrition and food security.
- Meijers, Bjorn & Farré, Ricard & Dejongh, Sander & Vicario, Maria & Evenepoel, Pieter. (2018). Intestinal Barrier Function in Chronic Kidney Disease. Toxins. 10. 298. 10.3390/toxins10070298.
- Kumar, Santosh. (2011). Understanding Kidney Stone and its Management. Journal of Research in Medical Education and Ethics. 1. 10.5958/j.2231-671X.1.1.014.
