Bir Fonksiyonel Gıda: Keten Tohumu
Geçmişten günümüze, ülkemizde ve dünyada uzun bir süredir keten tohumu kullanılmaktadır. Özellikle son yıllarda yapılan çalışmalar sonucunda keten tohumunun insan sağlığına birçok yararlı etkisi saptanmıştır. Doktorların her gün keten tohumu yağı tüketin tavsiyesi ve her geçen gün sağlıklı yaşam bilinci kazanmamız sonucunda keten tohumu yağına karşı ilgi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artmıştır. Şimdi hep birlikte keten tohumuna ve keten tohumu yağına yakından bakalım. Tohumlar gevrek ve çiğnenmiş bir dokuya ve hoş bir tadı tada sahiptir. Tohumlar, düz, oval ve bir ucu yuvarlak ya da sivri uçlu olarak değişen şekli ile sarı, açık kahverengi veya koyu kahverengidir. Keten tohumu, boya, vernik, mürekkep, sabun vb. üretiminde kullanılan yaklaşık %36-40 oranında yağ içerir. Bununla birlikte, son zamanlarda, keten tohumu yağı sağlık yararları ve hastalık (koroner kalp hastalığı, bazı kanser türleri, nörolojik ve hormonal bozukluklar) önleyici özellikleri nedeniyle sağlık gıda pazarında fonksiyonel gıda olarak daha popüler hale gelmektedir [1].
Keten tohumu iyi miktarda α-Linolenic Asit (ALA), bir omega-3 yağ asidi, protein, diyet lifi, lignan, özellikle Secoisolariciresinol diglucoside (SDG) denilen bir antioksidan içerir. ALA, bebek beyin gelişimi için yararlıdır, kandaki lipidleri ve kardiyovasküler hastalıkları azaltır. Keten tohumu proteinleri arjinin, aspartik asit ve glutamik asit aminoasitler açısından nispeten yüksektir, buna karşılık lizin, metionin ve sistin amino asitleri sınırlandırmaktadır. Keten tohumu diyet lifi kabızlığı azaltmak ve daha iyi bağırsak hareketini korumaya yardımcı olur. SDG, antioksidan aktiviteye ve serbest oksijen radikali süpürme aktivitesine sahiptir. Sonuç olarak, antikanser özelliği olabilir. Bir dereceye kadar, SDG kemik gelişimine yardımcı olur. [2].
Keten tohumu zengin içerikli a-linolenik asit (ALA, omega-3 yağ asidi), lignanlar ve lif içeriği nedeniyle önemli bir fonksiyonel besin maddesi olarak ortaya çıkmaktadır. Keten tohumu yağı, lifler ve keten lignanlar, kardiyovasküler hastalık, ateroskleroz, diyabet, kanser, artrit, osteoporoz, otoimmün ve nörolojik bozuklukların azaltılması gibi potansiyel sağlık yararlarına sahiptir. Keten proteini, kalp hastalığının önlenmesinde ve tedavisinde ve bağışıklık sistemini desteklemede yardımcı olur. Fonksiyonel bir gıda bileşeni olarak, keten veya keten tohumu yağı, pişmiş gıdalar, meyve suları, süt ve süt ürünleri, kekler, kuru makarna ürünleri, makarna ve et ürünleri içine dahil edilmiştir [3]. Keten, fonksiyonel bir gıda olarak tanınmasında öne çıkmaya devam ediyor ve son zamanlarda kardiyovasküler hastalık alanında dikkat çekiyor [4].
Referanslar
[1]. Tripathi V, Abidi AB, Marker S, Bilal S, LINSEED AND LINSEED OIL: HEALTH BENEFITS- A REVIEW. International Journal of Pharmacy and Biological Sciences (e-ISSN: 2230-7605), 434- 442.
[2]. Ganorkar, Pravin, Jain, R. K . (2013). Flaxseed – A nutritional punch. International Food Research Journal. 20. 519.
[3].Goyal, Ankit – Sharma, Vivek – Upadhyay, Neelam, Gill, Sandeep, Sihag, Manvesh, Flax and flaxseed oil: an ancient medicine & modern functional food. Journal of Food Science and Technology -Mysore- 51(9):1633-53 · September 2014
[4]. Katare C, Saxena S, Agrawal S, Prasad GBKS, Bisen PS, Flax Seed: A Potential Medicinal Food. Katare et al., J Nutr Food Sci 2012, 2:1.
